Rafał Wojaczek urodził się 6 grudnia 1945 roku w Mikołowie, w rodzinie o pedagogicznym rodowodzie. Edukację rozpoczął w liceum w Mikołowie, a następnie kontynuował w Katowicach-Ligocie i Kędzierzynie. Pierwsze kroki na ścieżce literackiej stawiał, rozpoczynając studia filologiczne na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. Szybko je przerwał, przenosząc się w 1964 roku do Wrocławia. Tam podjął pracę jako dyspozytor w Miejskim Przedsiębiorstwie Oczyszczania. Na okres od 7 do 22 maja 1964 r. został zamknięty w Klinice Psychiatrycznej, ze względu na podejrzenie schizofrenii, ostatecznie zdiagnozowano osobowość psychopatyczną. W szpitalu poznał swoją przyszłą żonę Hannę, która pracowała w nim jako pielęgniarka. Małżeństwo po pół roku zakończyło się rozwodem.
Jego debiut literacki miał miejsce w 1965 roku w czasopiśmie „Poezja”. Jego tomiki poezji, takie jak „Sezon” (1969) i „Inna bajka” (1972), wywołały prawdziwą sensację. Po śmierci poety ukazały się także jego dzieła pośmiertne, takie jak „Którego nie było” (1972), „Nie skończona krucjata” (1972), „Utwory zebrane” (1976), „Poezje wybrane” (1983), „List do nieznanego poety” (1985) oraz „Wiersze” (1996).
Poezja Wojaczka jest ekspresjonistyczna, przeważają w niej tematy związane z alienacją i dezintegracją jednostki, obsesyjne motywy brzydoty i śmierci, a także drastyczne obrazy wyrażane poprzez użycie słownictwa z zakresu fizjologii i erotyki. Często wzbogacał swoje wyrafinowane utwory czarnym humorem i sarkazmem.
Wojaczek zyskał sławę skandalisty i prowokatora, był sprawcą wielu kontrowersyjnych zachowań społecznych. Od roku 1964 zaczęło pochłaniać go awanturniczo-knajpiane życie, alkohol oraz stany depresyjne. Poeta wielokrotnie podejmował próby samobójcze, pierwsza z nich miała miejsce kiedy miał zaledwie 15 lat. Zakończył swoje życie śmiercią samobójczą 11 maja 1972 roku we Wrocławiu, zażywając śmiertelną dawkę leków. Jako jeden z poetów wyklętych obok Andrzeja Bursy czy Edwarda Stachury, stał się legendą polskiej literatury. Określano go nawet „Rimbaudem znad Odry”. Choć mit buntownika przygasł nieco w latach osiemdziesiątych, każde nowe pokolenie odnajdywało w poezji Wojaczka i oraz jego bujnym życiorysie jakieś interesujące dla siebie treści.
Wojaczek został pochowany na Cmentarz św. Wawrzyńca przy ulicy Bujwida. We wspomnieniach z pogrzebu pojawiają się wyjątkowe okoliczności jakie towarzyszyły jego pochówkowi – z racji wzrostu poeta nie mieścił się w trumnie, a trumna nie chciała zmieścić się w zbyt krótko wykopanym grobie. Przez wiele lat w kolejne rocznice śmierci poety – 11 maja o godzinie 22:00 – miejsce pochówku stawało się punktem spotkań młodych twórców oraz „artystycznej” młodzieży, za sprawą organizowanych przez Dariusza Sasa happeningów – Akcja „Wojaczek”. Odbywały się one od 33 do 44 rocznicy jego śmierci, ostatni zorganizowany został w roku 2015. W ramach tych wydarzeń uczestnicy spotkań pili wódkę, zapalali znicze i czytali wiersze Rafała Wojaczka, oddając w ten sposób swoisty hołd dla tego kontrowersyjnego poety.
Widzisz: tam leży, w ciasnej kępie swej śmierci. Przy nim – jak sztandar – naga wdowa, co wie, że jest właśnie wdową podwójną: nieśmiertelność jest sprawą głupią i smutną. Widzisz: bogini tańczy – i uwierz, że ona tańczyć nie przestanie – bo tamten wciąż do niej mówił: „Głuptasku! Gdy kształt twoich pośladków wyjawi mi się … Czytaj dalej
Nie widzieliśmy jej nigdy lecz gdy czasem zwęszymy smak naszej śliny jest smakiem jej śliny. Kiedyś musieliśmy pić z kropelki jej śliny mówią nam nasze sklejone plastrem wargi. Lecz nie wiemy kim jest: może jest nami – jej gwiazda jeśli spada w głąb nieba spada. Jest mieszkaniem naszej śmierci, co odrasta ciągle od nowa jak … Czytaj dalej
Stanisławowi „Było życie” Chacińskiemu Jej życie – nasze, i ślina. Ale nie nasza już – Ziemia co nam spod kolan białą mgłą właśnie wycieka. Kto nam powie gdzie mieszkać będziemy my i wina… Nam tylko czekać nie wiedząc, czy ktoś znowu powie: „Żywa” – a także, czy powiemy to sami, a nawet – w dobrze … Czytaj dalej
To było chyba wtedy, gdy z liści ściekał listopad. Więc był błotnisty ogród i ciebie już nie było. Moje życie, któremu twoja śmierć się śniła – szczur – dziury w ogrodzeniu poszukać pobiegło. To było właśnie wtedy, gdy gwiazda nieba pochmurna nad ogrodem ściemniała; gdy echo co podsłuchało twój głos ze środka śmierci przedłużyło za … Czytaj dalej
długo obrażano dwie kobiety we mnie; od serca i od księżyca muzyka, wąska, przedłużona aż za mój cień rozwiązywała im krew i linia jaskółki, choć bezwiednie naruszała ich ulotną granicę wreszcie przestałem odróżniać pory a podbrzusze jest sową
Chodzą wokół zielonego drzewka Wokół choinki chodzą całkiem nago A każda trzyma w prawej ręce świecę A każda świeca nierówno się spala A lewą ręką każda każdą drapie Drapie ją w plecy aż do krwi ją drapie Potem przykłada świecę do krwawiącej rany Potem porzuca świecę i pod drzewkiem kuca Kucają wokół zielonego drzewka Rodzą … Czytaj dalej
Patrzy na mnie moja twarz odbita w chmurze mgły, co wyszła mi z ciała przez szpary w powiekach. A to jest mgła krwi i już za horyzont ścieka. A mój wydech co także jest krwią, tylko suchą, jest wiatrem pionowym co jeszcze zakotwiczony w róży płuc jest łodygą krążącego ptaka. Lecz że Ziemia się właśnie … Czytaj dalej
Kochanka powieszonego patrzy mu do oczu przygląda się sobie w jego śnie. Kochanka powieszonego w kucki przy jego głowie rodzi małe z czarną twarzą Kochanka powieszonego z czarną twarzą z bólu dziecko wpół rozrywa Kochanka powieszonego własną pierś ssie Paznokciami po sobie Kochanka powieszonego umiera w jego śnie.
Byłem szczęśliwym gościem w Starym Kraju. Twojego ojca umierającego Do słusznej śmierci tętna wysłuchałem. Gdzieś w szparze ciała serce wydzwaniało Naprawdę wieki już – w czasie sekundy Mojej niedużej śmierci. I widziałem Naród zebrany wkoło jego łóżka, Odmierzający oklaski, cukierki Jedli, mężczyźni i kobiety, dzieci Patrzyły z góry z ramion wielkich ojców. A potem twoja … Czytaj dalej
Dobranoc, oto jest Twój domek – chciałbym, by znów był także moim. Jest Twoje serce, gruda światła w ciemnej kołysce Twego ciała. Ty zabitego się nie boisz – skoro na progu Twego ciała dzisiaj bezsenna warta czuwa. Lecz choć jest ojciec, który umarł mogę go minąć, wielki – skinie. Przemówiłyby Twoje włosy, oczy do nocy … Czytaj dalej