Władysław Szlengel urodził się 10 maja 1914 roku w Warszawie, w rodzinie żydowskiej, jego ojciec był malarzem tworzącym plakaty filmowe. W okresie młodości studiował filologię polską na Uniwersytecie Warszawskim. W 1930 roku ukończył Szkołę Handlową Zgromadzenia Kupców miasta Warszawy. Był członkiem i aktywistą w organizacjach młodzieżowych, a także działał w teatrze amatorskim.
Talent do pisania poezji odkrył w sobie w latach szkolnych. Swoje teksty publikował w gazetce studenckiej. Szlengel pisał wyłącznie po polsku. Do 1939 r. był jednym z najbardziej rozpoznawalnych tekściarzy w Polsce i autorem kilku popularnych piosenek. Publikował także artykuły satyryczne w tygodniku „Szpilki” oraz polityczne w „Robotniku” i lwowskiej gazecie „Sygnały”.
Po wybuchu II wojny światowej i okupacji niemieckiej Warszawy, Szlengel znalazł się w getcie warszawskim. Tam aktywnie uczestniczył w życiu kulturalnym i artystycznym getta. Stał się organizatorem życia kulturalnego w dzielnicy getta. Tworzył wiersze, opowiadania i utwory dramatyczne. Brał udział w obronie Warszawy w 1939 r. Później wraz z żoną przeniósł się do okupowanego wówczas przez Sowietów Białegostoku. Tam pracował jako dyrektor miejscowego Teatru Miniatura. W 1940 r. powrócił do Warszawy. 16 listopada 1940 r. ulica Waliców, przy której mieszkał, została włączona do getta warszawskiego.
Jego twórczość jest ważnym świadectwem czasów Holocaustu i tragicznych wydarzeń związanych z gettem warszawskim. Jego wiersze i teksty opisywały cierpienia, strach i walkę o przetrwanie ludności getta. Jednym z jego znanych utworów jest „Kartki z dziennika napisane w getcie warszawskim”.
Władysław Szlengel zginął tragicznie podczas likwidacji getta warszawskiego przez Niemców w kwietniu 1943 roku. Mimo krótkiego życia pozostawił po sobie znaczący dorobek literacki, który jest dziś doceniany jako ważny głos w historii Holocaustu i opisie życia w getcie. W swojej poezji Szlengel opisywał codzienne doświadczenia i cierpienia Żydów, ale nie stronił od ironii. Wiele jego wierszy dokumentuje Zagładę, w tym transporty do obozu zagłady w Treblince i okoliczności śmierci Janusza Korczaka.
Stał człowiek na skrzyżowaniu o świcie, drżąc jak liść… patrzył…’ patrzył w niebo — i nie wiedział, dokąd iść… Tak dłużej być nie może, nie będzie_dłużej mógł… Dziś trzeba zdecydować czy wybrać jedną z dróg… Czy dać im prezent z życia, swe życie-ersatz, iść dobrowolnie do nich na Stawki na płac? Czy murem… i do miasta na Chłodną… … Przeczytaj wiersz
10 sierpnia 1942 Dziś widziałem Janusza Korczaka Jak szedł z dziećmi w ostatnim pochodzie, A dzieci były czyściutko ubrane, Jak na spacerze w ogrodzie. Nosiły czyste fartuszki świąteczne, Które dzisiaj już można dobrudzić, Piątkami Dom Sierot szedł miastem, Knieją tropionych ludzi. Miasto miało twarz przerażoną, Masyw dziwnie odarty i goły, Patrzyły w ulicę puste … Przeczytaj wiersz
Widziałem cię wczoraj na. ulicy — pijany panie bladolicy, pijany panie jasnowłosy, z którym się sprzęgły moje losy. Urwałeś łeb żydowskiej hydrze i życie rozwija się jak róża. Jak ci się chodzi w mojej wydrze, panie od drzwiczek — klucz u stróża. Ja jeszcze żyję — jeszcze dla mnie jest jest życie jutro lub pojutrze — a ty w „rein arische paradizie” … Przeczytaj wiersz
Nad miastem pośród nocnej mgły …obce samoloty trzy… Alarm! Alarm! Alarm! Syreny wszystkie zaczęły wyć… Uciekaj, schroń się, do piwnic idź! Alarm! Alarm! Alarm! Haberbusch — Ursus — tu i tu syreny fabryk może stu… Alarm! Alarm! Alarm! A jedna z syren (wstydź się, wstydź) zacięła się i nie chce wyć… Alarm! alarm! alarm! Puszczają parę… ciągną… dmą… … Przeczytaj wiersz
Gdy w nocy, leżąc w ciemności, głośno myślę Gdy cisza krzyczy, a oczy pełne łez – Wnet o Warszawie marzę i o Wiśle, I tak mi ciężko, i tak mi smutno jest. I właśnie wczoraj, przy filiżance kawy, Czarnej jak moja zasępiona myśl, Podszedł ktoś do mnie: „Liścik do Warszawy” Dwadzieści złotych…. Wyjeżdżam dziś…” … Przeczytaj wiersz
Chciałbym mieć paszport Urugwaju, ach, jaki to jest piękny krajach, jak jak przyjemnie być poddanym kraju, co zwie się.: Urugwaj… Chciałbym mieć paszport Paragwaju, zloty i wolny to jest kraj, ach, jak przyjemnie być poddanym kraju, co zwie się: Paragwaj. Chciałbym mieć paszport Costa Rici, nieba seledyn… wieczny maj… ach, jak przyjemnie móc powiedzieć, że Costa Rica to mój kraj… … Przeczytaj wiersz
Pada śnieg, gęsty, zły, przenikliwy, białą welną obszywa rni kołnierz, stoimy razem na pustej ulicy Żyd przy robocie i — żołnierz… Ty nie masz domu — ja nie mam domu, czas głazem na życiach nam legł tyle nas dzieli, że strach pomyśleć, a teraz łączy nas śnieg… Ja się przez ciebie nie ruszę kroku, lecz ty także nie masz sposobu, … Przeczytaj wiersz
Jezus w zakładach Kruppa W Essen, w zakładach Kruppa, śód kolosów żelaza i stali, pośród zabawek śmierci, w hucie — płonącej hali — znaleźli w noc wigilijną dziecko śród prochu i bomb, w Essen — w kolebce śmierci, w zakładach Kruppa et Comp. Ujrzeli nagle w kąciku ludzie z wieczornej zmiany ludzki pomiot maleńki zgubiony czy zapomniany. A właśnie gwiazdka zabłysła … Przeczytaj wiersz
Z Hożej i Wspólnej, i Marszałkowskiej jechały wozy… wozy żydowskie… meble, stoły i stołki, walizeczki, tobołki, kufry, skrzynki i buty, garnitury, portrety, pościel, garnki, dywany i draperie ze ściany. Wiśniak, słoje, słoiki, szklanki, plater, czajniki, książki, cacka i wszystko jedzie z Hożej na Śliską. W palcie wódki butelka i kawałek serdelka. Na wozach, rikszach i … Przeczytaj wiersz
Na drzwiach wisiała kartka czytelna tylko z bliska – „Dzwonek czynny – proszę dzwonić” i trzy nazwiska: Do pani L. jeden raz, do pana K. razy dwa, a do doktora trzy razy… Kartka taka wisiała, żeby ludzie wiedzieli, potem była selekcja i – wzięli… tę panią L. (jeden raz) i pana K. (razy dwa), … Przeczytaj wiersz
Spokojnie szli do wagonów, Jakby im wszystko zbrzydło, Piesko patrzyli szaulisom w oczy – Bydło ! Cieszyli się śliczni oficerkowie, Że nic im nie działa na nerwy, Że idą tępym marszem hordy, – I tylko dla werwy Trzaskały pejcze: W mordy! Tłum milcząc padał na placu, Nim się w wagonie rozełkał, Sączyli krew i łzy … Przeczytaj wiersz
Już czas! Czas! Długoś nas dniem obrachunku straszył! Mamy już dosyć modlitw i pokut. Dzisiaj Ty staniesz przed sądem naszym I będziesz czekał pokornie wyroku. Rzucim Ci w serce potężnym kamieniem Bluźniercze, straszne, krwawe oskarżenie. – Ostrzem toporu, brzeszczotem szabel> Wedrze się w niebo jak wieża Babel I Ty, tam w górze, wielki skazaniec, Tam … Przeczytaj wiersz
Wasza śmierć i nasza śmierć to dwie inne śmierci. Wasza śmierć – to mocna śmierć, szarpiąca na ćwierci. Wasza śmierć śród szarych pól od krwi i potu żyznych. Wasza śmierć – to śmierć od kul dla czegoś – …dla Ojczyzny. Nasza śmierć – to głupia śmierć, na strychu lub w piwnicy, nasza śmierć przychodzi psia … Przeczytaj wiersz
Wiecie zapewne, że Dyktator jest abstynetem, jaroszem i kawalerem. Jeżeli człowiek przez piędziesiąt lat nie zaznał rozkoszy jaką dają; krwisty rozbef, cieniutki sznycelek, dobrze wypieczony kurczak z kartofelkami i mizerią, przy czym kieliszek dobrego czerwonego winka… A, co tam wyliczyać – jak człowiek nie zna rozkoszy. Niewesole są noce w głuchym kanclerowskim pałacu, smutne są myśli niezakropione lampką wina … Przeczytaj wiersz
hallo! radio słuchacze!… sygnał – dźwięk spadającej łzy fala – piąte przez dziesiąte to mówi: Warszawa III może to was zaciekawi po jazzie i śpiewie banalnym Stawki Smocza i Niska nadają program lokalny na Pawiej pięć wyrzucają graty wśród strasznego hałasu eksmisja rodziny tragarza to nasz smutny sygnał czasu kolejka po żebracze bony dla wszystkich … Przeczytaj wiersz