Pastorałki to pieśni religijne o tematyce pasterskiej, nawiązujące do tradycji Bożego Narodzenia. Pastorałki różnią się od kolęd – choć obie te formy są związane z Bożym Narodzeniem, pastorałki mają bardziej narracyjny, dramatyczny charakter, podczas gdy kolędy są bardziej uroczyste i liturgiczne. Często zawierają elementy lokalne i narodowe, a ich melodie mogą być żywe i radosne albo liryczne i wzruszające. Z powodu swojego rustykalnego, a czasem nadmiernie sentymentalnego charakteru, pastorałki nie są odpowiednie do wykonywania podczas liturgii. Niegdyś wykonywane przez wędrownych muzyków i studentów, pastorałki stały się szczególnie popularne w Polsce od XVII wieku. Ze względu na ich radosny, sielankowy styl oraz ograniczoną wartość teologiczną, pastorałki nie są zalecane do śpiewania podczas liturgii.
Pastorałka
Termin pastorałka wywodzi się z łacińskiego słowa pastoralis („pasterski”). Cechuje się ludowym, często żartobliwym charakterem i opowiada o narodzinach Jezusa, pasterzach, Trzech Królach oraz innych postaciach biblijnych i ludowych, zazwyczaj w sposób sielski i prosty, dostosowany do życia wiejskiego. W pastorałkach obok wątków religijnych często pojawiają się elementy obyczajowe, a pasterze są przedstawiani jako postacie bliskie życiu codziennemu, co nadaje tym pieśniom ludowy, humorystyczny ton.