Motyw Boga w poezji jest jednym z najstarszych i najgłębiej zakorzenionych tematów literackich. Od wieków poeci podejmowali próbę wyrażenia swojej relacji z Bogiem, rozważań nad Jego istotą, a także pytania o sens istnienia, moralność i duchowość. W zależności od epoki, osobistych doświadczeń twórcy czy kontekstu kulturowego, motyw Boga w poezji przybierał różne formy, od pełnych uwielbienia hymnów po dramatyczne spory z Absolutem.
W literaturze staropolskiej Bóg często był ukazywany jako wszechmocny Stwórca i Pan świata, któremu poeci oddawali hołd. Przykładem są utwory Jana Kochanowskiego, takie jak Czego chcesz od nas, Panie, za Twe hojne dary?, w którym poeta podkreśla piękno i harmonię Bożego dzieła.
W romantyzmie relacja z Bogiem nabierała bardziej osobistego charakteru, często była nacechowana buntem i próbą zrozumienia tajemnicy Jego planów. Adam Mickiewicz w „Dziadach cz. III” ukazuje Boga jako siłę moralną i wszechobecnego ducha, który kieruje losem ludzi i narodów.
W dwudziestym wieku motyw Boga w poezji stał się bardziej introspektywny, niejednokrotnie wyrażając wątpliwości, poczucie pustki lub próbę odnalezienia sacrum w świecie pełnym chaosu. Poeci tacy jak Czesław Miłosz, czy Tadeusz Różewicz podejmowali temat kryzysu wiary, rozważań nad cierpieniem i obecnością Boga w życiu codziennym.
Motyw Boga w poezji jest uniwersalny, głęboko osobisty i poruszający. Jego różnorodność sprawia, że odnajdujemy w nim zarówno pocieszenie, jak i trudne pytania, które od wieków towarzyszą człowiekowi w jego poszukiwaniu sensu istnienia.
O Panie, Panie, czemuś nas opuścił! Gwiazdy nad nami zmgliły się żałobą, Czemuż Ty Panie, naszych łez nie uczcił Gdyśmy płakali przed Tobą?… Onego czasu było orle gniazdo, Gniazdo zapaśne, szerokie, a całe, Orłowie z niego swą podniebną jazdą Rozgłaszali Pańską chwałę. Orłowie, skrzydła łamiąc w zawierusze, Padli nieżywi na skały dalekie, Czemużeś, Panie, ich … Przeczytaj wiersz
Pieśń o dobrodziejstwach Boga Czego chcesz od nas, Panie, za Twe hojne dary? Czego za dobrodziejstwa, którym nie masz miary? Kościół Cię nie ogarnie, wszędy pełno Ciebie, I w otchłaniach, i w morzu, na ziemi, na niebie. Złota też, wiem, nie pragniesz, bo to wszytko Twoje, Cokolwiek na tym świecie człowiek mieni swoje. Wdzięcznem Cię … Przeczytaj wiersz
Wysłuchaj prośb…. Ty pomoc dasz, Pył podźwigniesz uciśniony, W swej dobroci nieskończony, Boże wielki, Boże ojców, Ojcze nasz! Jedno westchnienie — serc czystych głos święty; Łza jedna — którą szczery żal uroni; Jedno pokorne pochylenie skroni, Milsze niż ofiary masz. Ta łza pokorna, to jedno westchnienie, Prędzej się w niebios przebije sklepienie, Niż złego dary, … Przeczytaj wiersz
Wielki Boże białych koźląt, czarnych owiec i Ameryk, oddal od nas chmurę groźną i pożarów toń. Biednym dzieciom twojej ery, słabym dzieciom twojej ery podaj białą dłoń. Ta dziewczynka, co tak płacze, że sukienka nazbyt droga, ten wodzirej, co wciąż skacze, choć się skończył bal – to zabawki Pana Boga, to zabawki Pana Boga, których … Przeczytaj wiersz
W kamiennej, ciemnej grocie, z boleści skamieniały, Przeżywam — bóg nieszczęsny — ostatnie dni żywota. Poczęła mię myśl grecka i ludzkich dusz tęsknota, Wyszedłem z dłoni mistrza świecący, nagi, biały. A dziś mię więzi mokra, porosła mchami grota, Żem jest od wody ślizki, spękany i zmurszały. Przez pierś żelaznym drutem przybito mię do skały, U … Przeczytaj wiersz
Na początku było słowo, A słowo idące z Boga — W czystość ciała lilijową, Przyjęła panna uboga Przez świętego ducha wiew — Gdy nad schyloną w pokorze Brzmiały wszystkie chóry Boże, Wszech-pochwalny Panu śpiew. Niebo całe, ziemia cała, W jedną wielką pieśń się zlała, Drżeniem twory przebiegł cud; Przez to jedno Boże tchnienie Rozjaśniło się stworzenie Na wschodzącej prawdy … Przeczytaj wiersz
Bóg jest prawy Butwieniem trawy, Suchością rzeki, Płaczem kaleki. Zbójem i gadem, Gromem i gradem, Hańbą i smrodem, Morem i głodem. Złamanym Słowem. Przeklętym rokiem. Niewolą Cara Ludu powstaniem.
Otóż nowy męczennik, do świata przybywa! Nieszczęśliwy! o gdybym miał na to dość siły, Stargałbym słabe życia twojego ogniwa, Żebyś niezapłakawszy wrócił do mogiły! Jeden więcéj męczennik! wróć zkąd idziesz dziecie Jest i bez ciebie dosyć nieszczęsnych na świecie, Wróć, zamknij oczy, na świat nie spoglądaj, Odepchnij piersi matki i życia nie żądaj. Powróć nazad, … Przeczytaj wiersz
Tak kiedy w tłumie ujrzysz nagle kogoś czekając na zielone światło jest cały jasny i promienny w otoku nieznanego światła zapragniesz biec ku temu wszystkiemu co było Tak spotkasz tego kto jest Panem wmieszany w tłum da ci się poznać po tej światłości którą zarzuci na niego tak długo czekająca cierpliwa twoja miłość
Któż może jeszcze wierzyć w Boga już kosmonauci przeszukali niebo pod każdą gwiazdę jak pod krzesło zaglądali Daremnie patrzą w górę łzawe oczy ikon drapią się w niebo wieże i kopuły krzyczą dżamije synagogi w dwudziestym wieku wierzą w Boga tylko starcy Jeden sentymentalny staruch Einstein niezdarnie grał na skrzypcach chodził boso i rozmawiał z … Przeczytaj wiersz
Dio per adornarne il cielo La si ritolse, che rosa era da lui1 Petrarca Bóg, chcąc pokazać światu doskonałość nieba, Chcąc zmienić w rzeczywistość marzenia poety, Na tę ziemię wygnania – gdzie pociechy trzeba – Zsyła czasem anioła w postaci kobiety! Wtenczas inne anioły przy rozstaniu z bratem W własne wdzięki go stroją; – … Przeczytaj wiersz
I przeszedł duch przede mną, nocą bez zasłony Oglądałem go; świat był dokoła uśpiony; Cisza — jam tylko jeden patrzał czuwający, Na cień bez form wyraźnych, lecz boskością tchnący: Dreszcz przeszedł mi po kościach, włos wstał, ledwiem dyszał, Gdy jakoby szum wiatru takim głos usłyszał: *** Azaż się sprawiedliwszym człowiek sądzi w czynach, Czystszy niż … Przeczytaj wiersz
Tysiączne lata i wojny i burze Przeszły ryjące po korynckim murze, A przeciéż dotąd mimo tylu wieków Stoi ta twierdza, dzieło wolnych Greków. Wśród trzęsień ziemi, wśród szturmów nawały Nie zadrżał nawet gmach téj wzniosłéj skały, Klucz téj Grecyi, którą jarzmo tłoczy, Przecież wzrok dumny po téj górze toczy, Dwóch mórz granicy. Przy niéj to … Przeczytaj wiersz
W toledańskiej katedrze Chrystus zakrwawiony pozbył się swojej cierniowej korony, toczy się po kamieniach korona cierniowa, schyliła się ku ziemi matka Jezusowa. Podniosła koronę matka utrapiona i zakrwawione ciernie przyciska do łona, głęboko w piersi ciernie się wbijają, czerwone krople na ziemię padają. Zobaczyły gołębie piersi zakrwawione i w białych piersiach ciernie zagłębione, wleciało do … Przeczytaj wiersz
Nie tylko źle jest na ziemi, w raju jest tez niewesoło: Patrzcie – kroplami wielkiemi pot z twarzy spływa aniołom. Nic im się nie chce – wiadomo – ogłupia straszliwy upał. Nawet ów motyl z Kiplinga w upał by także nie tupał. Mój Boże, i Bóg Staruszek dzień cały wodę sodową trąbi, miotełką od muszek … Przeczytaj wiersz
Daj mi panie rozpoznanie Bym wiedziała co jest co Czy mam wszystko mówić mamie Czy zachować to i to To i to, ta i ta Deus ex machina Daj mi panie rozpoznanie Kim ja jestem kim ach kim Czy ma zostać leśnym drwalem Czy z wojskami iść na Rzym Daj mi panie rozpoznanie Czy ja … Przeczytaj wiersz
Kiedy umrę, prochy moje Złóżcie na mogile, Pośród stepu szerokiego, W Ukrainie miłej: Niechaj widzę łany, pola, Dnieprowe urwiska, Niechaj słyszę, jak Dniepr huczy, Wre i pianą ciska! A gdy spłynie z Ukrainy Ku morzu krew wroga, — Wszystko rzucę i polecę Do samego Boga Na modlitwy. A póki co — Nie uznaję Boga! Pochowajcie … Przeczytaj wiersz
I. Któżby o Boże! wytrwał na tej ziemi, Któżby potrafił swym losom wydalać, Gdyby się z troski, łzy i rany swemi, Nie mógł do Ciebie odwołać? Dajesz przyjaciół w dniach szczęścia i chwały, Lecz z przyjściem nieszczęść znikają niewrotnie, I ten, któremu same łzy zostały, Musi je wylać samotnie. Ty jeden wszystko Twoją goisz dłonią, … Przeczytaj wiersz
1. Boże Ojcze! Twoje dzieci Płaczą, żebrzą lepszej doli, Rok po roku marnie leci, My w niewoli, my w niewoli. 2. Słowa Twoje nas uczyły, Każdy włos nasz policzony, Boże! policz te mogiły, Te płaczące matki, żony! 3. My już tyle krwi przelali, Że nią zmyte ojców grzechy, My już tyle przepłakali, Że nie stanie … Przeczytaj wiersz
Może to był sen – (chociaż nie) A może zamroczył mnie trunek Siedzieliśmy razem Bóg i ja I robiliśmy rachunek… Bóg był starszym panem O spojrzeniu pełnym łaski Miał siwą długą brodę I chodził bez opaski… Kenkarty wprawdzie nie miał Bo przybył prosto z raju Lecz miał obywatelstwo Podobno… – Urugwaju Wyjąłem dużą księgę A … Przeczytaj wiersz