Alegoria (z gr. allegoreo – „mówić coś innego”) to sposób przedstawienia, w którym motyw, postać lub całe opowiadanie, poza znaczeniem dosłownym, niesie również sens przenośny. W odróżnieniu od symbolu, który może być wieloznaczny i otwarty na interpretację, alegoria jest jednoznaczna – jej ukryty sens jest jasno określony i ściśle związany z tym, co zostało ukazane.
Alegoria to środek stylistyczny i figura retoryczna, w której przedstawiony obraz, postać, wydarzenie lub motyw ma znaczenie dosłowne, ale równocześnie symbolizuje głębsze, ukryte znaczenie — najczęściej moralne, filozoficzne lub religijne. Cechą alegorii jest stałość znaczeń, co oznacza, że konkretny obraz zawsze odnosi się do tej samej idei, np. sowa symbolizuje mądrość, a personifikowana Sprawiedliwość z wagą i mieczem — sprawiedliwość. Alegoria występuje często w literaturze, sztuce i bajkach, gdzie służy jako narzędzie dydaktyczne.
Nie porzucaj nadzieje, Jakoć sie kolwiek dzieje: Bo nie już słońce ostatnie zachodzi, A po złej chwili piękny dzień przychodzi. Patrzaj teraz na lasy, Jako prze zimne czasy Wszystkę swą krasę drzewa utraciły, A śniegi pola wysoko przykryły. Po chwili wiosna przyjdzie, Ten śnieg z nienagła zéjdzie A ziemia, skoro słońce jej zagrzeje, W rozliczne … Przeczytaj wiersz
Lis stary, wielki oszust, sławny swym rzemiosłem, Że nie miał przyjaciela, narzekał przed osłem. «Sameś sobie w tym winien — rzekł mu osieł na to — Jakąś sobie zgotował, obchodź się zapłatą». Głupi ten, co wniść w przyjaźń z łotrem się ośmiela: Umiej być przyjacielem, znajdziesz przyjaciela.
Już był w ogródku, już witał się z gąską, Kiedy skok robiąc wpadł w beczkę wkopaną, Gdzie wodę zbierano; Ani pomyśleć o wyskoczeniu. Chociaż wody nie było i nawet nie grzązko: Studnia na półczwarta łokcia, Za wysokie progi Na lisie nogi; Zrąb tak gładki, że nigdzie nie wścibić paznokcia. Postaw się teraz w tego Lisa … Przeczytaj wiersz
Ku łagodniejszej fali wzdyma płótno Łódź mego ducha i na cichsze morze Wpływa, za sobą mając toń okrutną. A ja o wtórnym z królestw śpiew ułożę, Gdzie się duch ludzki z grzesznej myje pleśni, Gotując stanąć na niebieskim dworze. Lecz tutaj, martwa poezyjo, wskrześnij! Słudze waszemu dodajcie natchnienia Wy, Muzy Święte! Kalliope, wstań w pieśni, … Przeczytaj wiersz
Majestat wszystkich rzeczy Wzruszyciela W przestwory wnika i na światów skronie Ustopniowaną jasnością odstrzela. W niebie, co sporzej bożych iskier chłonie, Byłem; widziałem, czego nie wyświęci Słowami człowiek, choć był w tamtej stronie. Bo, przybliżony do celu swej chęci, Rozum nasz tak w nim przepaściście ginie, Że nie pociągnie za sobą pamięci. Ile z widzianych … Przeczytaj wiersz
W połowie drogi naszego żywota W pośród ciemnego znalazłem się lasu, Albowiem z prostej zbłąkałem się ścieżki. O jakże ciężko teraz wypowiedzieć, Jak ten las dziki, gęsty i ponury; — Wspomnienie samo wznawia strach okropny, Że śmierć zaledwie okropniejszą będzie. Lecz, bym o skarbie owym opowiedział, Który w tym lesie znalazłem, — opowiem O innych … Przeczytaj wiersz
Konrad Wallenrod Powieść historyczna Z dziejów litewskich i pruskich Dovete adunque sapere come sono due generazioni da combattere….. bisogna essere volpe e leone. Machiavelli Bonawenturze i Joannie Zaleskim na pamiątkę lata tysiąc ośmset dwudziestego siódmego poświęca Autor. Przedmowa Naród litewski, składający się z pokoleń Litwinów, Prusów i Lettów, nieliczny, osiadły w kraju … Przeczytaj wiersz
Lwe, ażeby dał dowód, jak wielce łaskawy, Przypuszczał konfidentów do swojej zabawy. Polowali z nim razem, a na znak miłośći On jadł mięso, kompanom ustępował kośći. Gdy się więc dobroć taka rozgłosiła wszędy, Chcąc im jawnie pokazać większe jeszcze względy, Ażeby się na łasce jego nie zawiedli, Pozwolił, by jednego spośród siebie zjedli. Po pierwszym … Przeczytaj wiersz
Niech fantastycznie lutnia nastrojona Wtóruje myśli posępnej i ciemnej, Bom oto wstąpił w grób Agamemnona, I siedzę cichy w kopule podziemnej, Co krwią Atrydów zwalana okrutną. Serce zasnęło, lecz śni. Jak mi smutno! O! jak daleko brzmi ta harfa złota, Której mi tylko echo wieczne słychać! Druidyczna to z głazów wielkich grota, Gdzie wiatr przychodzi … Przeczytaj wiersz