Samuel Beckett

Samuel Beckett urodził się 13 kwietnia 1906 roku w Dublinie, w Irlandii. Zmarł 22 grudnia 1989 roku w Paryżu. Jego grób znajduje się na cmentarzu Montparnasse. Beckett był irlandzkim dramaturgiem, powieściopisarzem i poetą, a jego twórczość weszła do kanonów literatury XX wieku. Ukończył filologię romańską w Trinity College w Dublinie, gdzie zdobył gruntowne wykształcenie klasyczne oraz biegłość w posługiwaniu się językiem francuskim, co później odegrało ważną rolę w jego twórczości literackiej, ponieważ od 1945 roku pisał swoje teksty w języku francuskim.

W 1928 roku przeniósł się do Paryża, gdzie poznał Jamesa Joyce’a, który stał się jego literackim mentorem i przyjacielem. Mimo początkowego wpływu Joyce’a, Beckett stopniowo odszedł od jego stylu – złożonego, barokowego, pełnego aluzji – w stronę surowości, oszczędności i egzystencjalnej pustki. W 1938 roku opublikował swoją pierwszą powieść, Murphy, która już zapowiadała jego charakterystyczny styl – absurdalny humor, filozoficzne rozważania i zainteresowanie granicami ludzkiego poznania.

Podczas II wojny światowej Beckett dołączył do francuskiego ruchu oporu. Po wojnie zamieszkał na stałe we Francji i zaczął pisać głównie po francusku. Największy rozgłos przyniosła mu sztuka Czekając na Godota (1952), która zrewolucjonizowała teatr. Beckett stał się czołowym przedstawicielem teatru absurdu, obok Eugène’a Ionesco i Jeana Geneta.

Twórczość Becketta porusza tematykę samotności, skrajnego pesymizmu, bezsensu ludzkiej egzystencji, braku komunikacji i egzystencjalnego cierpienia. Jego bohaterowie często znajdują się w sytuacjach granicznych, uwikłani są w problemy etyczne i poznawcze, pogrążeni w bezruchu, oczekiwaniu lub mechanicznie powtarzają czynności. Bohaterowie Becketta zadają sobie pytania o miejsce człowieka w świecie i sens ludzkiego życia. Beckett świadomie ograniczał formę i język, by dotrzeć do najprostszych i najgłębszych prawd o kondycji ludzkiej.

W 1969 roku otrzymał Nagrodę Nobla w dziedzinie literatury za twórczość, która „z nowoczesnej prozy i dramatu uczyniła formę artystyczną nową w duchu i wyrazie”. Był znany z niechęci do rozgłosu i nie odebrał nagrody osobiście.

Poezja Samuela Becketta

Choć Beckett znany jest głównie jako dramaturg i prozaik, pozostawił po sobie również interesujący dorobek poetycki. Jego poezja, podobnie jak inne formy jego twórczości, cechuje się oszczędnością środków, minimalistyczną formą oraz głęboką refleksją egzystencjalną.

Beckett pisał poezję zarówno po angielsku, jak i po francusku. Jego wiersze są zazwyczaj krótkie, pozbawione zbędnych ozdobników. Używał prostych słów, często powtarzając motywy ciszy, ciemności, pustki i zmęczenia. W wielu utworach obecny jest brak tradycyjnej struktury – brak rymów, interpunkcji czy klasycznego rytmu.

Dominujące tematy to samotność, niemożność porozumienia, przemijanie, starzenie się i śmierć. Wiersze Becketta często wyrażają zwątpienie w sens istnienia i słowa jako narzędzia opisu rzeczywistości. Poezja staje się tu nie tyle opisem, co świadectwem braku – tego, czego nie da się wyrazić.

Jego poezja bywa porównywana do późnych obrazów malarzy abstrakcyjnych – zredukowana do podstawowych elementów, charakteryzująca się minimalizmem i pustką. Taki minimalizm ma na celu wydobycie tego, co najważniejsze, najbardziej autentyczne w ludzkim doświadczeniu.

Wiersze Samuela Becketta