Bajki będące częścią literatury dydaktycznej, wyrażają przekonania moralne i społeczne, w sposób przystępny, często z użyciem alegorii, symboliki i postaci zwierzęcych, które działają na zasadzie personifikacji. Dzięki tej technice, cechy ludzkie, jak chciwość, głupota czy uczciwość, przypisane są zwierzętom, co pozwala autorowi na ukazanie charakteru ludzkiego w sposób zabawny, ale i pouczający. Przykładami takich bajek są utwory Jana Brzechwy czy Jana Kochanowskiego, którzy wykorzystywali zwierzęta jako nośniki wartości moralnych.
Bajka jako forma liryki to krótka opowieść wierszowana, która często zawiera moralizatorskie przesłanie i wykorzystuje postacie zwierząt, roślin lub innych personifikowanych bytów, by przekazać uniwersalne prawdy o ludzkich zachowaniach, wartościach i cechach charakteru. Choć bajki kojarzone są głównie z literaturą dziecięcą, są także ważnym gatunkiem w literaturze dorosłej, szczególnie w tradycji antycznej, renesansowej i oświeceniowej. W formie lirycznej bajka jest przede wszystkim utworem wierszowanym, często o zwartej budowie i rytmicznej formie, której celem jest wywołanie w czytelniku refleksji.
Wierszowana forma bajki, z jej wyrazistym rytmem, rymami oraz przemyślaną kompozycją, ma na celu przyciągnięcie uwagi odbiorcy i ułatwienie zapamiętania przekazywanych treści. Bajki jako forma liryczna często mają charakter uniwersalny, oferując czytelnikom ważne wskazówki dotyczące postaw życiowych, w tym szacunku, uczciwości i umiaru. Często kończą się morałem, który wyjaśnia, jakie konsekwencje płyną z postawy bohaterów, co stanowi główny cel tych utworów.
Jak bardzo wiele mamy lat pod tą leszczyną. Pod tą leszczyną. Ciągłością umęczony świat i czyją winą? Czyją winą? Tak w siebie zapatrzeni przekraczamy nas. Daleko za odległość. Za odległość. Oczom widocznie nadszedł już czas by dojrzeć świata część zaległą. Zobaczył nam się nagle świat: ja ciebie widzę a ty mnie. Och jak niewiele mamy … Przeczytaj wiersz
Chiński cesarz w malowanej trumience zamknął oczy skośne jak łódki, włos falisty zacisnął w ręce, włosa strzegły jelenie malutkie. Już ostatnie spłynęły łezki, czarny bonza przyklękał nad szarfą, kiedy Lojola w pantoflach niebieskich stanęła krucho i płakała bardzo. Lojoli lekki lok, jej lok cesarz tulił do martwego kimona, jak dzwoneczek kołysał lok blond, o Lojolo, … Przeczytaj wiersz
Konie gradem bułanym rozdwoiły tętent – Nad strumieniem za siedmioma lasami myły pieniste ramiona boleściwe panny żalem zdjęte. Siedem tęcz w uszach miały, siedem zmierzchów nad rzęsą, nad strumieniem za siedmioma górami, za ciszą leśną. A w komnatach szklanego zamku o zamyślonych kolumnach więdły kwiaty z płonącego laku nad trumną. Jabłko w trumnie leżało pomarszczone … Przeczytaj wiersz
Podpadł kiedyś cesarzowi, gdy ten miał zły humor. Cesarz kazał go ściąć. Ale nie miał czasu. Powiedział tylko: – Niech się pan zgłasza co godzina w mojej kancelarii i przypomina, że w najbliższym czasie mam panu uciąć głowę. Więc się zgłaszał. Najpierw to przeżywał. Rozmyślał nad znikomością bytu i skrępowaniem jednostki, zależnością od dzikich kaprysów … Przeczytaj wiersz