Polski symbolizm to nurt literacki, który rozwinął się pod koniec XIX wieku, głównie w epoce Młodej Polski. Był częścią szerszego ruchu europejskiego, który przeciwstawiał się pozytywistycznemu racjonalizmowi, kładąc nacisk na akcentowanie emocji, duchowość i rolę subiektywnego przeżycia w twórczości. Symboliści wierzyli, że rzeczywistość skrywa głębsze znaczenie, niedostępne bezpośredniemu poznaniu, a rolą poety jest jego odsłanianie i ukazywanie poprzez symbole, metafory i muzykalność języka.
W Polsce głównymi przedstawicielami symbolizmu byli Kazimierz Przerwa-Tetmajer, Jan Kasprowicz (w okresie franciszkańskim i symbolistycznym), Leopold Staff (we wczesnej twórczości) oraz Bolesław Leśmian. Ich poezja często była przesiąknięta nastrojem dekadencji, melancholii, poczucia przemijania i tajemnicy. Aby oddać trudne do zdefiniowania stany ducha, używali oni niejednoznacznych obrazów.
Przerwa-Tetmajer wprowadzał do swojej twórczości motywy śmierci, miłości i tęsknoty za absolutem. Kasprowicz w hymnach symbolistycznych wyrażał bunt wobec Boga i tragizm ludzkiego losu. Leśmian natomiast tworzył niezwykle oryginalne, baśniowe światy, w których łączył elementy folkloru z metafizyką i filozofią.
Symbolizm polski cechowała także muzyczność wiersza, rytm, aliteracje i synestezje – łączenie wrażeń zmysłowych, jak np. słyszenie barw czy widzenie dźwięków. Dzięki temu poeci mogli próbować wyrazić to, co niewyrażalne, ukazując piękno i grozę świata niedostrzegalnego zmysłami.
W skrzesanych turni rozpadlinie, W zawrotnej wysokości skalnej, Szumiący, bystry potok płynie Niedosłyszany, niewidzialny. Ze źródeł pod szczytami ścieka, Gdzie tęcza wiesza świetny nimb, A szumu jego tam zdaleka, Samotnych słucha garstka limb. Jak poświst wiatru w chmur pomroczy, Tam, z dołu, z ziemi, niesłyszany: On szumi — i wód fale toczy Między skrzesane, ciemne … Przeczytaj wiersz
Olbrzymi, świetny kwiat — odurza mnie swą wonią, Oślepia barwą, w sieć chwyta mnie swych gałęzi, Próżno się wyrwać chcę: wszędzie mnie one gonią, Gdziekolwiek jestem, sieć oplata mnie i więzi. Lubieżny uścisk jej, jak ramion oplecenie, Szkarłat ma krasnych ust, łon śnieżność kielich kwiatu, Szmer liści, jako szept namiętny i westchnienie, Podobna jego woń … Przeczytaj wiersz
Noc na wód cichem, bezbrzeżnem pustkowiu. Przez nieruchome ciemnych chmur tumany Na fale księżyc prześwieca miedziany Wśród gwiazd, o blasku przygasłym ołowiu. Wiatr świszcząc głucho, jak w gęstem sitowiu, Pełza po wody powierzchni rozchwianej, I, zda się, wlecze senne oceany Ku nagich, skalnych wybrzeży wezgłowiu. Na głębi głuchej, ciemnej i bezkresnej, W mglistym księżyca blasku … Przeczytaj wiersz
Wszystko co było, było tylko snem… Ale sen każdy posiada znaczenie, A ja w swym mózgu blask mam i widzenie I o ciemnościach rzeczy — dużo wiem. Poza zwierciadłem żyłem Wschodnich Mórz, W dziedzinach, kędy rozmyślają magi I marmurowe drzemią sarkofagi Z popiołem Wieków i światłością zórz… I mógłbym ludziom prawić wiele słów, Jedne zabójcze, … Przeczytaj wiersz
O szyby deszcz dzwoni, deszcz dzwoni jesienny I pluszcze jednaki, miarowy, niezmienny, Dżdżu krople padają i tłuką w me okno… Jęk szklany… płacz szklany… a szyby w mgle mokną I światła szarego blask sączy się senny… O szyby deszcz dzwoni, deszcz dzwoni jesienny… Wieczornych snów mary powiewne, dziewicze Na próżno czekały na słońca oblicze… W … Przeczytaj wiersz