Konceptyzm to nurt w literaturze, głównie barokowej, polegający na dążeniu do zadziwiania i zaskoczenia odbiorcy błyskotliwym pomysłem (tzw. konceptem) – zarówno pod względem budowy jak i treści. Konceptyzm wywodzi się z literatury hiszpańskiej i włoskiej, a jego poetykę można określić jako poetykę kontrastu. Upodobanie do przeciwieństw widoczne jest w doborze skojarzeń, puent oraz środków stylistycznych, takich jak antytezy, oksymorony czy paradoksy. Charakteryzuje się wykorzystywaniem niezwykłych skojarzeń, gier słownych oraz wyszukanych metafor. Celem konceptyzmu jest pobudzenie intelektu czytelnika poprzez nieoczekiwane zestawienia i oryginalne ujęcie tematów. Nurt ten był szczególnie widoczny w poezji metafizycznej, a jego przedstawicielami byli m.in. John Donne w Anglii oraz w Polsce Daniel Naborowski i Jan Andrzej Morsztyn.
Koncept
Koncept to błyskotliwy, nietuzinkowy, zaskakujący pomysł artystyczny lub literacki stanowiący podstawę utworu poetyckiego, mający na celu zadziwienie i poruszenie odbiorcy. W poezji barokowej oznacza niezwykłe skojarzenie, paradoks, grę słów lub wyrafinowaną metaforę, która zmusza do intelektualnej refleksji. Koncept często opierał się na kontraście, antytezie lub ironii, a jego celem jest podkreślenie głębszego sensu utworu i zwykle skonstruowany był przy użyciu środków stylistycznych takich jak antyteza, paradoks, paralelizm czy oksymoron.