Eugen Bertolt Friedrich Brecht, urodził się 10 lutego 1898 roku w Augsburgu w Niemczech. Zmarł 14 sierpnia 1956 roku na atak serca. Był jednym z najwybitniejszych niemieckich dramaturgów, poetów, reżyserów i teoretyków teatru XX wieku. Jego twórczość miała ogromny wpływ na rozwój teatru awangardowego oraz na kształtowanie się tzw. teatru politycznego. Bertolt Brecht był także twórcą i głównym przedstawicielem tzw. „teatru epickiego”, który stanowił odpowiedź na tradycyjny teatr realistyczny. Jego celem było zmuszenie widza do refleksji nad problemami społecznymi i politycznymi, zamiast skłaniania go do emocjonalnego utożsamienia się z bohaterami.
Bertolt Brecht pochodził z rodziny mieszczańskiej. Studiował medycynę na Uniwersytecie Monachijskim, ale szybko porzucił te studia na rzecz literatury i teatru. W czasie I wojny światowej służył w niemieckiej armii, jednak nie brał aktywnego udziału w walkach, ponieważ w tym okresie zaczął angażować się w pisanie. Po wojnie, w latach 20, Brecht rozpoczął współpracę z teatrem i zaczął tworzyć swoje pierwsze dramaty. Szybko stał się znany dzięki kontrowersyjnej tematyce swoich utworów, w których poruszał problemy społeczne, polityczne i egzystencjalne. Bertolt Brecht Odrzucał przekonanie o istnieniu jakiegokolwiek metafizycznego sensu rzeczy, widząc rzeczywistość jako nieustanny konflikt pomiędzy słabymi, a silnymi, między „kapitałem”, a „pracą”. Już w latach 20 skłaniało go to ku marksizmowi, choć nigdy formalnie nie wstąpił do partii komunistycznej. W 1927 roku Brecht zadebiutował tomikiem poezji Hauspostille, w którym obnażał brutalność mieszczańskiego społeczeństwa.
Życie osobiste Brechta było pełne zawirowań, przez co stało się inspiracją do wielu jego dzieł. Po dojściu Adolfa Hitlera do władzy w 1933 roku Brecht, będący zdecydowanym przeciwnikiem nazizmu, wyemigrował z Niemiec, początkowo do Danii, później do Szwecji, ZSRR oraz Stanów Zjednoczonych, gdzie zamieszkał w Santa Monica. Po zakończeniu II wojny światowej wrócił do Niemiec, gdzie osiedlił się w Berlinie Wschodnim, gdzie w 1949 roku zaczął prowadzić wraz z żoną słynny teatr – Berliner Ensemble.
1 Ministrowie obwieszczają bez przerwy ludowi Jak trudno jest rządzić. Bez ministrów Zboże rosłoby w głąb zamiast do góry. Ani bryłki węgla by się nie wydobyło z szybu Gdyby nie mądrość kanclerza. Bez ministra propagandy Żadna kobieta by nie zaszła w ciążę. Bez ministra Wojny nie byłoby wojen. A nawet Czy słońce wzeszłoby nie zatwierdzone … Przeczytaj wiersz
Kiedy pytano pana Keunera o zwierzę Które najbardziej ceni Mówił, że słonia i tak to uzasadniał: Słoń łączy siłę z chytrością. Nie jest to marna chytrość, wystarczająca Żeby ujść prześladowaniu albo się nażreć Nie zwróciwszy na siebie uwagi Ale ta chytrość, co rozporządza siłą Do wielkich przedsięwzieć. Gdzie to zwierzę przeszło Zostawia po sobie szeroki … Przeczytaj wiersz
Myślałam, gdy byłam niewinna, tak samo Jak mama za młodych swych dni: Sama nie wiem, co robić, jaką dać mam odpowiedź, Gdy ktoś przyjdzie oświadczyć się mi. Choćby miał forsę, Był pirsza klasa, Nawet na codzień czysto nosił się I choćby znał należny fason wobec dam, Odpowiedziałabym: „Nie”. Wtedy można nawet troszkę noska zadrzeć, Ludziom … Przeczytaj wiersz
Wynosiłam cię w łonie, synu I to był już nie lada bój Godny w bitwie żołnierskiego czynu Że poczęłam cię, synku mój. Nie pomogłoby tu wodzów męstwo Ani zbrojna marszałków moc Gdzie za wielkie się liczy zwycięstwo Kilka pieluch i ciepły koc. Na dziś wygraną bitwę wróży Chleba kęs, mleka łyk, mięsa strzęp! Póki mi … Przeczytaj wiersz
Po wybuchu powstania 17 czerwca, sekretarz Związku Pisarzy kazał rozdać w Alei Stalina ulotki, w których można było przeczytać, że naród stracił zaufanie rządu i mógłby je odzyskać tylko przez zdwojoną pracę. Czy nie byłoby wszak prościej, gdyby rząd rozwiązał naród i wybrał drugi?
Raz o brzasku, na długo przed pianiem koguta Zbudziło mnie gwizdanie i podszedłem do okna Na moim drzewie (sad był pełen świtu) Siedział młody człowiek w połatanych spodniach I ochoczo rwał czereśnie. Na mój widok Pomachał do mnie, ochoczo ładując Czereśnie z gałęzi do swych kieszeni Jeszcze przez dłuższy czas, leżąc z powrotem w łóżku … Przeczytaj wiersz
Bar Billa był w Bilbao, Bilbao, Bilbao, Lepszej mety byś nie spotkał choćbyś pękł, Bo w nim się ubaw i rozrubę miało, Za dolara, za dolara Jaki tylko jest na świecie śmiech i grzech. Ale gdyby wtedy Państwa tam zaniosło nie wiem, Czy by w waszym guście był ten bar. Gdzie nie siądziesz wódką zlany … Przeczytaj wiersz
Kiedy prowadzę twój samochód Czy nie powinienem szczególnie uważać? Pamiętaj: ty Prowadzisz mój samochód. Kiedy jem twój chleb Czy nie powinienem go oszczędzać? Pamiętaj: ty Jesz mój chleb. Pamiętaj: kiedy wypowiadasz bitwę Ty mnie wysyłasz do bitwy. Wysyłaj mnie do bitwy Ale Pamiętaj!
1 Owego dnia w modrym miesiącu wrześniu, W ciszy pod drzewem młodej śliwy, W ramionach mych tę cichą, bladą miłość Jak sen uroczy tuliłem – szczęśliwy. Nad nami obłok stał na letnim niebie, Długom oderwać nie mógł odeń wzroku – Tak biały był i tak wysoko bardzo. A gdym wzniósł oczy, było po obłoku. 2 … Przeczytaj wiersz
Tak na wpół we śnie o bladym świtaniu Przy ciele twym, po nocach, wciąż ów sen: Widmowe szosy pod bladym od zmierzchu I bardzo zimnym niebem. Blade wiatry. Wrony O żer wrzeszczące, a po nocach deszcz. Z wiatrem, z chmurami, rok po roku, wciąż Spływa oblicze twoje, gorzkosłodka. I w zimnym wietrze czuję z dreszczem … Przeczytaj wiersz
1. Wiem, ukochana: teraz wypadają mi włosy od hulaszczego życia, i muszę leżeć na kamieniach. Widzicie mnie pijącego najtańszą wódkę, a okrywa mnie tylko wiatr. 2. Ale był czas, ukochana, gdy byłem czysty. 3. Miałem ją, była silniejsza ode mnie, jak trawa silniejsza jest od byka: podnosi się znowu. 4. Zobaczyła, że jestem zły, i … Przeczytaj wiersz
Nigdy nie byliśmy zaprzyjaźnieni Jednakże obcowaliśmy ze sobą. Leżąc w uścisku każde z nas każdemu Było tak obcą jak księżyc osobą. Dziś przy spotkaniu może o dwie ryby Pobilibyśmy się na targowisku. Nigdy nie byliśmy zaprzyjaźnieni Chociaż leżeliśmy z sobą w uścisku. tłumaczenie Robert Stiller
Co przedtem znałem już, to te odgłosy Szumiącej wody, albo może lasu Za oknem, lecz usnąwszy wnet leżałem Długi czas nieobecny, wplątany w jej włosy. Więc nie wiem o niej nic, może trochę kolano Przez noc zatarte, szyi odrobina Czarne włosy z zapachem soli kąpielowych I to, co o niej mi opowiadano. Mówią, … Przeczytaj wiersz
1 Wiosna nadchodzi. Odnawia się gra płci Odnajdują się ci, co kochają. Z wolna obejmujące ramię kochanka Wprawia w drżenie pierś dziewczyny. Jej przelotne spojrzenie go uwodzi. 2 W świeżym blasku Objawia się wiosną zakochanym pejzaż. Bardzo wysoko pierwsze Gromady ptaków się widzi. Powietrze jest już ciepłe. Dni stają się dłuższe i … Przeczytaj wiersz
A co dostała żona żołnierza Ze starej stolicy Pragi? Z Pragi dostała pantofelki – Liścik niewielki i pantofelki. To dostała ze starej Pragi. A co dostała żona żołnierza Znad brzegów Wisły, z Warszawy? Z Warszawy przyszła lniana koszula – Barwnie i obco otula ta lniana koszula. To dostała znad brzegów Wisły. A co dostała żona … Przeczytaj wiersz