Adam Mickiewicz, urodzony 24 grudnia 1798 roku w miejscowości Zaosie w pobliżu Nowogródka, zmarł 26 listopada 1855 roku w Konstantynopolu (obecnie Stambuł), był wybitnym polskim poetą i publicystą okresu romantyzmu, uważanym za jednego z trzech głównych „wieszczów” tego okresu. Był synem adwokata Mikołaja (który zmarł w 1812 roku) z herbu Poraj i Barbary z Majewskich.
Mickiewicz ukończył studia na Wydziale Literatury Uniwersytetu Wileńskiego i w zamian za stypendium pracował jako nauczyciel w Kownie. W 1817 roku był jednym z współzałożycieli tajnego samokształceniowego Towarzystwa Filomatów, co skutkowało jego aresztowaniem i skazaniem na osiedlenie w głębi Rosji w 1823 roku.
W latach 1824-1829 przebywał w Petersburgu, Moskwie i na Krymie, a później wyemigrował do Paryża. Tam wykładał literaturę łacińską na Akademii w Lozannie od 1839 roku, a od 1840 roku literaturę słowiańską w College de France w Paryżu. W 1841 roku związał się z ruchem religijnym A. Towiańskiego. W okresie Wiosny Ludów pełnił funkcję redaktora naczelnego francuskiego dziennika „Trybuna Ludów” i był organizatorem ochotniczego Zastępu Polskiego, dla którego napisał demokratyczny „Skład zasad”.
Pielgrzym Tam! – czy Allah postawił ścianą morze lodu? Czy aniołom tron odlał z zamrożonej chmury? Czy Diwy z ćwierci lądu dźwignęli te mury, Aby gwiazd karawanę nie puszczać ze wschodu? Na szczycie jaka łuna! pożar Carogrodu! Czy Allah, gdy noc chylat rozciągnęła bury, Dla światów żeglujących po morzu natury Tę latarnię zawiesił śród niebios … Przeczytaj wiersz
Snuć miłość, jak jedwabnik nić wnętrzem swym snuje, Lać ją z serca, jak źródło wodę z wnętrza leje, Rozwijać ją jak złotą blachę, gdy się kuje Z ziarna złotego, puszczać ją w głąb, jak nurtuje Źródło pod ziemią, — w górę wiać nią, jak wiatr wieje, Po ziemi ją rozsypać, jak się zboże sieje, Ludziom … Przeczytaj wiersz
Wypuszczam na wiatr konia i nie szczędzę razów; Lasy, doliny, głazy, wkolei, w natłoku U nóg mych płyną, giną, jak fale potoku; Chcę odurzyć się, upić tym wirem obrazów. A gdy spieniony rumak nie słucha rozkazów, Gdy świat kolory traci pod całunem mroku, Jak w rozbitem zwierciedle, tak w mem spiekłem oku Snują się mary … Przeczytaj wiersz
Jakiż to chłopiec piękny i młody? Jaka to obok dziewica? Brzegami sinej Świtezi wody Idą przy świetle księżyca. Ona mu z kosza daje maliny, A on jej kwiaty do wianka; Pewnie kochankiem jest tej dziewczyny, Pewnie to jego kochanka?… Każdą noc prawie o jednej porze Pod tym się widzą modrzewiem. Młody jest strzelcem w tutejszym … Przeczytaj wiersz
Zbrodnia to niesłychana, Pani zabija pana; Zabiwszy grzebie w gaju, Na łączce przy ruczaju, Grób liliją zasiewa, Zasiewając tak śpiewa: „Rośnij kwiecie wysoko, Jak pan leży głęboko; Jak pan leży głęboko, Tak ty rośnij wysoko.” Potem cała skrwawiona, Męża zbójczyni żona, Bieży przez łąki, przez knieje, I górą, i dołem, i górą; Zmrok pada, wietrzyk … Przeczytaj wiersz
(Ballada ukraińska) Z ogrodowej altany, wojewoda zdyszany, Bieży w zamek z wściekłością i trwogą. Odchyliwszy zasłony, spojrzał w łoże swej żony, Pojrzał, zadrżał: nie znalazł nikogo. Wzrok opuścił ku ziemi, i rękami drżącemi Siwe wąsy pokręca i duma. Wzrok od łoża odwrócił, w tył wyloty zarzucił, I zawołał kozaka Nauma. »Hej kozaku, ty chamie, … Przeczytaj wiersz
NA WYSOKOŚCI TARKANKUT Już wstążkę pawilonu wiatr zaledwie muśnie, Cichemi gra piersiami rozjaśniona woda; Jak marząca o szczęściu narzeczona młoda, Zbudzi się, aby westchnąć, i wnet znowu uśnie. Żagle, nakształt chorągwi, gdy wojnę skończono, Drzemią na masztach nagich; okręt lekkim ruchem Kołysa się, jak gdyby przykuty łańcuchem; Majtek wytchnął, podróżne rozśmiało się grono. O morze! … Przeczytaj wiersz
Te zamki, połamane w zwaliska bez ładu, Zdobiły cię i strzegły, o niewdzięczny Krymie! Dzisiaj sterczą na górach, jak czaszki olbrzymie, W nich gad mieszka, lub człowiek, podlejszy od gadu. Szczeblujmy na wieżycę! Szukam herbów śladu; Jest i napis, tu może bohatera imie, Co było wojsk postrachem, w zapomnieniu drzemie, Obwinione, jak robak, liściem winogradu. … Przeczytaj wiersz
Skonał rok stary; z jego popiołów wykwita Feniks nowy, już skrzydła roztacza na niebie; Świat go cały nadzieją i życzeniem wita. Czegóż w tym nowym roku żądać mam dla siebie? Może chwilek wesołych? – Znam te błyskawice; Kiedy niebo otworzą i ziemię ozłocą, Czekamy wniebowzięcia: aż nasze źrenice Grubszą niżeli pierwej zasępią się nocą. Może … Przeczytaj wiersz
Przeszły dżdże wiosny, zbiegło skwarne lato I przykre miastu jesienne potopy, Już bruk, ziębiącą obleczony szatą, Od stalnej Fryzów niekrzesany stopy. Więzieni słotą w domowej katuszy, Dziś na swobodne gdy wyjrzym powietrze, Londyński pojazd tarkotem nie głuszy Ani nas kręgi zbrojnymi rozetrze. Witaj narodom miejskim pora błoga! Już i Niemeńców, i sąsiednich Lechów Tu szuka … Przeczytaj wiersz
Jest mistrz, co wszystkie duchy wziął do chóru I wszystkie serca nastroił do wtóru, Wszystkie żywioły naciągnął jak struny: A wodząc po nich wichry i pioruny, Jedną pieśń śpiewa i gra od początku: A świat dotychczas nie pojął jej wątku. Mistrz, co malował na niebios błękicie, I malowidła odbił na tle fali, Kolosów wzory rzezał … Przeczytaj wiersz
(Primula veris). Z niebieskich najrańszą piosnek Ledwie zadzwonił skowronek, Najrańszy kwiatek, pierwiosnek, Błysnął ze złotych obsłonek. JA. Zawcześnie, kwiatku, zawcześnie, Jeszcze północ mrozem dmucha, Z gór białe nie zeszły pleśnie, Dąbrowa jeszcze nie sucha. Przymruż złociste światełka, Ukryj się pod matki rąbek, Nim cię zgubi szronu ząbek, Lub chłodnej rosy perełka. KWIATEK. Dni nasze jak … Przeczytaj wiersz
Z okoliczności rozpoczęcia kursu historii powszechnej w uniwersytecie wileńskim, dnia 9 stycznia 1822 r. Bellorum causas et vitia, et modos Ludumque Fortunae, gravesque Principum amicitias, et arma… Periculosae plenum opus aleae Tractas, et incedis per ignes Suppositos cineri doloso. Horat. L. II. c. 1. O, długo modłom naszym będący na celu, Znowuż do nas koronny … Przeczytaj wiersz
Hej, radością oczy błysną I wieniec czoła okrasi. I wszyscy się mile ścisną: To wszyscy bracia! To nasi! Pochlebstwo. chytrość i zbytek Niech każdy przed progiem miota, Bo tu wieczny ma przybytek Ojczyzna, nauka, cnota. Braterstwa ogniwem spięci, Zdejmijmy z serca zasłonę, Otwórzmy czucia i chęci. Święte, co tu objawione! Tu wspólne koją cierpienia: Przyjaźń, … Przeczytaj wiersz
Hej, użyjmy żywota! Wszak żyjem tylko raz; Niechaj ta czara złota Nie próżno wabi nas. Hejże do niej wesoło! Niechaj obiega w koło, Chwytaj i do dna chyl Zwiastunkę słodkich chwil! Po co tu obce mowy, Polski pijemy miód; Lepszy śpiew narodowy I lepszy bratni ród. W ksiąg greckich, rzymskich steki Wlazłeś, nie żebyś gnił; … Przeczytaj wiersz
Bez serc, bez ducha, to szkieletów ludy; Młodości! dodaj mi skrzydła! Niech nad martwym wzlecę światem W rajską dziedzinę ułudy: Kędy zapał tworzy cudy, Nowości potrząsa kwiatem I obleka w nadziei złote malowidła. Niechaj, kogo wiek zamroczy, Chyląc ku ziemi poradlone czoło, Takie widzi świata koło, Jakie tępymi zakreśla oczy. Młodości! ty nad poziomy Wylatuj, … Przeczytaj wiersz