Stanisław Wyrzykowski (ur. 30 listopada 1869 w Bortnikach k. Stanisławowa, zm. 16 lutego 1949 w Krakowie) – polski poeta, prozaik i tłumacz okresu Młodej Polski.
Jego poezja, początkowo utrzymana w nastroju modernistycznym, z czasem nabrała refleksyjnego, optymistycznego tonu, wzbogaconego o realistyczny pesymizm. Czerpał inspiracje z filozofii Nietzschego i Bergsona, a jego twórczość, obok Snów o potędze Staffa, uznaje się za ważny przykład reakcji na dekadentyzm w polskiej literaturze.
Tak martwo szklą się czarne wody rzeki W mętnej, przyćmionej, miesięcznej przezroczy — Jakby przed chwilą zagasły na wieki Twe oczy, wczoraj całowane oczy. Tak głucho huczy w mrokach dzwon daleki, Dal taka zimna, ołowiana, pusta — Jakby przed chwilą zastygły na wieki Twe usta, wczoraj całowane usta.
Rozkołysz zmysły wonią białych rąk I czarnych oczu lśnieniem; Rozpłomień usta jako maku pąk Ust swoich lekkim drżeniem. Rozkołysz duszę melancholią łąk, Zalanych mgłą i cieniem; Miesięczny rozpal jej śród nocy krąg I rozwiej się z marzeniem!
W błękitnych zmierzchach zginę widmem zwiewnem Z gasnącym blaskiem miesięcznej pozłoty — Ust się stęsknionych stanę słowem rzewnem I pocałunkiem ostatniej pieszczoty — I szumem borów gorejących łkaniem, I krzykiem ptaka, co się ranny waży, I zórz złowróżbnem przed bitwą świtaniem. Będę tęsknotą bezbrzeżnej równiny I opuszczonych urokiem cmentarzy, I upojeniem przepastnej głębiny. Przebrzmiałej pieśni … Przeczytaj wiersz
Ponad przepaście świerki się pną, Po głazach pną się śmigłe, Z głębokich dolin, zawianych mgłą, Na granitową igłę. Jak srebrne tarcze jeziora lśnią, Jak słońca lśnią wystygłe, Pyłem klejnotów świecą i mżą Oddale niedościgłe.
Promienne w swej piękności, nagie, drżące ciała. Oplecione namiętnym, lubieżnym uściskiem. Tarzają się wśród ciszy, co dźwięczy i pała W upojeniu bezkresnem, znicestwienia blizkiem. Duszę jasność zatapia jakaś krwawo-biała, W nieskończoność rozlana świetlanem koliskiem. Którą zmącą szał nagle, jak piorunna strzała, W cienie nocy lecąca złotawym pociskiem Upaja krągłość piersi, biódr różowa białość. Włosów woń, … Przeczytaj wiersz
Tak martwo szklą się wody rzeki W mętnej, przyćmionej, miesięcznej przeźroczy, Jakby przed chwilą zagasły na wieki Twe oczy, wczoraj całowane oczy. Tak głucho huczy w mrokach dzwon daleki… Noc taka zimna, ołowiana, pusta, Jakby przed chwilą zastygły na wieki Twe usta, wczoraj całowane usta.
Na widnokręgu złota jaśń wykwita Szkarłatnym pąkiem z liliowych cisz. Kędyś daleko, tumanem zakryta, Szumi kaskada w głębi skalnych nisz. W kotlinie stawu zamarzłego płyta Połyska niemo jak błyszczący spiż Nad nią samotna i wichrami bita Wyrasta limba w przezrocz, w błękit, wzwyż. Tę limbę ziemia wydała nieżywa, Tuliła żałość i groza straszliwa I mroźnym … Przeczytaj wiersz
Mistyczne róże spadają w mrok, W bezgwiezdne, ciemne przestworze; Ich blask posępny wodzi mój wzrok W dali, po pustym ugorze. I widzę ciebie, za tobą żwir Pod światło srebrzy się mgliściej; Widzę, jak lecisz porwana w wir I w tuman ćmiących się liści. Twych piersi uwiądł dziewiczy pąk. Zastygło ciało twe śliczne; Bezwładnie lecą z … Przeczytaj wiersz