Miłość romantyczna to jeden z najczęściej podejmowanych tematów w poezji, obecny w różnych epokach literackich, od antyku po współczesność. Jej przedstawienia ewoluowały w zależności od dominujących prądów artystycznych i filozoficznych, od idealizacji uczucia po jego dramatyczne, nierzadko tragiczne w skutkach ukazanie.
Miłość romantyczna to głębokie, emocjonalne i często namiętne uczucie między dwiema osobami, obejmujące przywiązanie, intymność i pragnienie bliskości. Charakteryzuje się silnym zaangażowaniem, wzajemnym wsparciem i idealizacją partnera, a także tęsknotą, ekscytacją i potrzebą budowania wspólnej przyszłości.
Barok – miłość ukazywano jako ziemską namiętność lub duchową tęsknotę, często w kontekście motywu vanitas.
Klasycyzm – nadawano jej harmonijny, uporządkowany charakter, unikając skrajności emocjonalnych.
Modernizm i Młoda Polska – miłość była ukazywana w sposób dekadencki, często w połączeniu z motywami śmierci i melancholii.
Dwudziestowieczne prądy literackie – w XX wieku miłość pojawiała się w poezji symbolistów, surrealistów czy poetów egzystencjalnych, często w oderwaniu od jej idealizacji.
Najsilniejsze zainteresowanie miłością romantyczną nastąpiło w XIX wieku, w epoce romantyzmu. Postrzegana była przedstawiana jako intensywne, często nieszczęśliwe i tragiczne uczucie. Poeci romantyczni, tacy jak Johann Wolfgang Goethe, Adam Mickiewicz, George Byron czy Juliusz Słowacki, ukazywali miłość jako siłę potężną, lecz często prowadzącą do cierpienia. Bohater romantyczny przeżywał skrajne emocje – od ekstazy po rozpacz, co było zgodne z ówczesnym duchem indywidualizmu i buntu.
pochłania nas łagodna ciepła noc w zatoce pływają wiotkie jachty mój drogi na co ci te konszachty gdzie zagubiłeś czystych marzeń moc? słyszysz? – to głośno nawołuje drozd zapomnij, że tu… spróbujmy wrócić do chwili co krucha jak lód i ozłocić czas który był i będzie choć nie wprost wierzyć w jutro gdy dziś już … Przeczytaj wiersz
… A kiedy ciemnym borem ciemna płynęła dolina ślizgając się po żółwiach, grzęznąc w wysokich mrowiskach, skacząc w bijące potoki, na mchy spadając goniłam twój nieuchwytny uśmiech, który z mgłami błysnął. … Nic z twarzy twej nie zostało. Nic — tylko rysy złożone w oku dostępną twarz, dawnej twej twarzy kościec. Lotne obłoki skojarzeń, gdyby … Przeczytaj wiersz
Całą bezkształtną masę kruszców drogocennych, Które zaległy piersi mej głąb nieodgadłą, Jak wulkan z swych otchłani wyrzucam bezdennych I ciskam ją na twarde, stalowe kowadło. Grzmotem młota w nią walę w radosnej otusze, Bo wykonać mi trzeba dzieło wielkie, pilne, Bo z tych kruszców dla siebie serce wykuć muszę, Serce hartowne, mężne, serce dumne, silne. … Przeczytaj wiersz
Miła ma jak czerwona róża, Kwitnąca w czerwcu róża – cud! Miła ma jak melodia tkliwa Słodko z najczystszych grana nut. I żeś tak piękna jest, Dziewczyno, Więc nie zna miary miłość ma; Póty cię kochać będę, Miła, Aż wyschną wody mórz do dna. Aż wyschną wody mórz, Najdroższa, I aż się w słońcu stopi … Przeczytaj wiersz
Daj mi wstążkę błękitną – oddam Ci ją Bez opóźnienia… Albo daj mi cień twój z giętką twą szyją – – Nie ! nie chcę cienia. * * Cień zmieni się, gdy ku mnie skiniesz ręką, Bo on nie kłamie ! Nic od ciebie nie chcę, śliczna panienko, Usuwam ramię… * * * Bywałem ja … Przeczytaj wiersz
W malinowym chruśniaku, przed ciekawych wzrokiem Zapodziani po głowy, przez długie godziny Zrywaliśmy przybyłe tej nocy maliny. Palce miałaś na oślep skrwawione ich sokiem. Bąk złośnik huczał basem, jakby straszył kwiaty, Rdzawe guzy na słońcu wygrzewał liść chory, Złachmaniałych pajęczyn skrzyły się wisiory I szedł tyłem na grzbiecie jakiś żuk kosmaty. Duszno było od malin, … Przeczytaj wiersz
Między nami nic nie było! Żadnych zwierzeń, wyznań żadnych! Nic nas z sobą nie łączyło – Prócz wiosennych marzeń zdradnych; Prócz tych woni, barw i blasków, Unoszących się w przestrzeni; Prócz szumiących śpiewem lasków I tej świeżej łąk zieleni; Prócz tych kaskad i potoków, Zraszających każdy parów, Prócz girlandy tęcz, obłoków, Prócz natury słodkich czarów; … Przeczytaj wiersz