Miłość romantyczna to jeden z najczęściej podejmowanych tematów w poezji, obecny w różnych epokach literackich, od antyku po współczesność. Jej przedstawienia ewoluowały w zależności od dominujących prądów artystycznych i filozoficznych, od idealizacji uczucia po jego dramatyczne, nierzadko tragiczne w skutkach ukazanie.
Miłość romantyczna to głębokie, emocjonalne i często namiętne uczucie między dwiema osobami, obejmujące przywiązanie, intymność i pragnienie bliskości. Charakteryzuje się silnym zaangażowaniem, wzajemnym wsparciem i idealizacją partnera, a także tęsknotą, ekscytacją i potrzebą budowania wspólnej przyszłości.
Barok – miłość ukazywano jako ziemską namiętność lub duchową tęsknotę, często w kontekście motywu vanitas.
Klasycyzm – nadawano jej harmonijny, uporządkowany charakter, unikając skrajności emocjonalnych.
Modernizm i Młoda Polska – miłość była ukazywana w sposób dekadencki, często w połączeniu z motywami śmierci i melancholii.
Dwudziestowieczne prądy literackie – w XX wieku miłość pojawiała się w poezji symbolistów, surrealistów czy poetów egzystencjalnych, często w oderwaniu od jej idealizacji.
Najsilniejsze zainteresowanie miłością romantyczną nastąpiło w XIX wieku, w epoce romantyzmu. Postrzegana była przedstawiana jako intensywne, często nieszczęśliwe i tragiczne uczucie. Poeci romantyczni, tacy jak Johann Wolfgang Goethe, Adam Mickiewicz, George Byron czy Juliusz Słowacki, ukazywali miłość jako siłę potężną, lecz często prowadzącą do cierpienia. Bohater romantyczny przeżywał skrajne emocje – od ekstazy po rozpacz, co było zgodne z ówczesnym duchem indywidualizmu i buntu.
I. Rzekłem — Najdroższa, skoro tak, Gdy wreszcie znam swej doli szlak, Gdy nic nie waży miłość ma, Gdy życia cel się wali z dna, Gdy tak być musi i nadszedł czas — Całe me serce hołd ci, cześć, Błogosławiąco, rwie się nieść! Nadzieję daną odbierz — chcę Tylko pamięci o tym śnie I nadto … Przeczytaj wiersz
Spłonęła w płomieniu serca pierś moja z pragnienia kochanej, spłonęła cała izba od żaru, co wybuchł w tym piecu. Osłabło ciało z rozłąki od tej, co odbiera mi serce, spłonęła dusza w płomieniu słońca policzków kochanej. Spójrz na żar mego serca: W ogniu łez serce świecy spłonęło tej nocy we mnie z miłości jak błędny … Przeczytaj wiersz
Gdy widzę, jak przechodzisz, moja obojętna, I poddajesz harmonii smyczkowego pienia Krok, ruch, gest, drgnienie serca, a nawet rytm tętna, Wodząc nudę w głębinie swojego spojrzenia; Gdy widzę upiększone chorobliwym wdziękiem Czoło twoje, na którym się wieczór rozjarzył Od gazowych kinkietów w subtelną jutrzenkę, I oczy jak z portretu patrzące z twej twarzy, … Przeczytaj wiersz
Karmię frasunkiem miłość i myśleniem, Myśl zaś pamięcią i pożądliwością, Żądzę nadzieją karmię i gładkością. Nadzieję bajką i próżnym błądzeniem. Napawam serce pychą z omamieniem. Pychę zmyślonym weselem z śmiałością. Śmiałość szaleństwem pasę z wyniosłością. Szaleństwo gniewem i złym zajątrzeniem. Karmię frasunek płaczem i wzdychaniem, Wzdychanie ogniem, Rgień wiatrem prawie, Wiatr zasię cieniem, a cień … Przeczytaj wiersz
Jesteś znowu! Mój Boże! Jak mi serce bije! Jak mi sie wzrok owiośnił! Jak świat rozradował! Tylem nocy Cię w snach, nazbyt krótkich, całował! Tylem dni dzień ten tęsknił, co przyszedł i żyje! I jest! O teraz właśnie! Jest ten dzień powrotny, Wypłakany, kochany nowy dzień spotkania. Dzień wszystkiej mej nadziei, całego czekania, Gdym Cię … Przeczytaj wiersz
Warto, warto żyć, Wtedy pachniałaś bzami, Dziś znów kupiłem flakonik, Roztarłem kroplę na dłoni I przeszłość wieje nad nami Bzami. Warto, warto żyć. Mgławo jest za oknami, Zaraz listonosz zadzwoni, Ustami przypadam do dłoni, Całuję cień twojej woni… Przyjdziesz ? będziemy sami, Jedyni i zakochani, Chłonąc z czułością perfumy W miłym uśmiechu intymnej zadumy: „To … Przeczytaj wiersz
Gdybym ja nie był poetą, A pani nie była kobietą, To znaczy: gdybym ja umiał Bez obłąkania i szału Dań składać pięknemu ciału I takbym się wyżył, wyszumiał; Gdybym mógł kochać bez mitu, Bez natchnionego zachwytu, Bez legendarnych przydatków, Bez wahań, wzlotów, upadków, Bez mistycznego pomostu, Który prowadzi po prostu Do pani (pardon!) pośladków; Gdybym … Przeczytaj wiersz
Już się o grzechy noce proszą, Już z wiosny znów jak z bólu krzyczę, Nieubłaganą mnie rozkoszą Zakuj w ramiona ratownicze! A jeśli zacznę się na nowo Wyrywać zbuntowanym ciałem, Powiedz mi wreszcie pierwsze słowo, Którego nigdy nie słyszałem. Bo znów pogański samum wieje W pędach, zawrotach, burzach, blaskach! Pamiętaj: kiedy znów zdziczeję, Odrzyj mnie … Przeczytaj wiersz
Przed Tobą pokorny klęczę, O szczęście me nienazwane! Ach, jakże Ci się odwdzięczę Za Twoje oczy kochane? Staję się myślą jedyną: Żeś Ty mi wszystkim, Daleka! …A lata płyną i płyną, A serce czeka i czeka… Radośnie cierpię – i klęczę – I jak przed świętą, tak szlocham! Jakże Ci się odwdzięczę Za to, Żeś … Przeczytaj wiersz
I Jak się dostałaś do mego ogrodu, Jasna, okrutna, płomienna? — Przecieram oczy, strwożona i senna, I w cud nie wierzę… Bo nigdy dotąd nie widziałam wschodu, Bo nigdy dotąd nie widziałam słońca, Bo nigdy jeszcze ta jasność paląca Nie padła na moją głowę… Pierwszy raz widzę, jak brzask rosę strąca Na … Przeczytaj wiersz
Kiedy przyjdziesz? Ja słyszę w ciemnym przeczuć borze Szmer twych kroków… Zielenią więc progi owiję, A dusza jako owiec stado białoszyje U cysterny pragnienia czeka cię w pokorze… Wciąż czekam… płowych piasków śledząc martwe morze I nie wiem, czy od spieki dziś cię namiot kryje, Czy dłoń czyja twe stopy pielgrzymie obmyje? I nie wiem, … Przeczytaj wiersz
Wszystko skończone już pomiędzy nami, I sny o szczęściu pierzchły bezpowrotnie; Wziąłem już rozbrat z tęsknotą i łzami, I żyć i umrzeć potrafię samotnie. Dziś nic z mej piersi skargi nie dobędzie, Nic jej nie przejmie zachwytem lub trwogą: Nie wyda dźwięku rozbite narzędzie, Pęknięte struny zadrżeć już nie mogą. Nie ma boleści, … Przeczytaj wiersz
Utraciłeś, mówisz, spokój I moralną równowagę Dla dziewczęcia pięknych oczu. Biedny chłopcze, miej odwagę! Sam najlepiej zawyrokuj, Czy to warto żyć spokojnie? W mglistych, czystych snów przezroczu Kąpać duszę bogobojnie? Nigdy czoła nie zachmurzyć, I nie doznać serca bicia, Żyć bez szaleństw, pragnień, wzruszeń, Pozorami mdłego życia?… Lepiej, że się zacznie burzyć Niepokojem pierś twa … Przeczytaj wiersz
Ta którą sobie żywcem w serce wziąłem, Raz, gdy dumając w ciemnej drzew ustroni Siedziała pomnę, — tom ja, idąc do niej, W milczeniu tylko skinął bladem czołem. Więc tknięta mojem licem niewesołem, Twarzą się ku mnie tak pogodną skłoni, Że nawet temu. co grom dzierży w dłoni, Broń z niej i gniewby wytrąciła społem. … Przeczytaj wiersz
Bawiłem raz przejazdem w pewnym ludnym mieście, gdziem odciskał w mózgu na przyszły użytek kontury miejscowych widowisk, architektury, obyczajów, tradycji, A jednak dziś z całego tego miasta pamiętam tylko spotkaną tam przygodnie kobietę, która z miłości do mnie zatrzymywała mnie, Byliśmy ze sobą dzień w dzień, noc w noc — wszystko inne zdążyłem dawno zapomnieć, … Przeczytaj wiersz
Twoje lica tak świeże, tak niebieskie oczy, Twój włos złoty w ulotne zwinięty pierścienie, I głosek twój jak arfy eolskiéj uroczy, I łzy twoje — o biedna! i twoje westchnienie, I wszystko, cośmy w tobie wielbili kochali, I ty sama, zginęłaś w zapomnienia fali. Na toż się było rodzić, w morzu życia płynąć. Walczyć zburzą … Przeczytaj wiersz
Cicho, cicho, Kupidynie, Tu w tej zielonej krzewinie Lub pada, lub słońce wschodzi, Śliczna łani się przechodzi. Wej, trop świeży! Serce czuje, Że gdzieś pobliżu żyruje. Weźmi łuk i prętkie strzały: Ono, ono, zwierz zuchwały! Teraz strzelaj, Kupidynie, O ślepy Wenery synie! Coś uczynił najlepszego? Mnieś postrzelił, a prętkiego Zwierzaś chybił; on przez szkody Przez … Przeczytaj wiersz
Niechaj nikt guseł, niechaj nikt czarów nic: szuka, Fraszka i egzorcyzmy – jest na miłość sztuka, Jest fortel, choć odmienna, choć tak barzo płocha: Kto pragnie być kochanym, niech sam wprzód kocha; A że częstokroć serce językowi przeczy, Niechaj kocha nie w słowiech, ale w samej rzeczy.
jeden wynalazł koło drugi zbudował wodolot trzeci zrobił trzy pierwsze kroki na Marsie a ja odkryłem Ciebie na tej dziwnej planecie Ziemi i odtąd co świt budzi mnie radosna jak szczygiełek myśl że ty naprawdę istniejesz…
Dziś, gdym na warcie stał nad rzeką, W śnieżystej, strasznej zawierusze, Dziewczyno moja! gdzieś daleko Widziałem twoją białą duszę. Przypomniał mi się sad w rozkwicie, Utkana z kwiatów twoja chusta, Serc gorejących naszych bicie I zwarte z sobą nasze usta. O hej, Marysiu! w oczach ciemno, W zawiei śnieżnej śmierć tu kroczy, Cicho pochyli się … Przeczytaj wiersz
Posyłam kwiaty – niech powiedzą one To, czego usta nie mówią stęsknione! Co w serca mego zostanie skrytości Wiecznym oddźwiękiem żalu i miłości. Posyłam kwiaty – niech kielichy skłonią I prószą srebrną rosą jak łezkami, Może uleci z ich najczystszą wonią Wyraz drżącymi szeptany ustami, Może go one ze sobą uniosą I rzucą razem z … Przeczytaj wiersz