Poezja religijna to gatunek literacki, którego tematyka koncentruje się na kwestiach wiary, duchowości, relacji człowieka z Bogiem oraz doświadczeniach religijnych. Jest formą artystycznej ekspresji, która wykorzystuje poetyckie środki wyrazu, aby wyrazić refleksję nad „sacrum”, tajemnicą istnienia czy zbawieniem. Często posługuje się symboliką, alegorią i metaforą, a jej celem jest nie tylko estetyczne oddziaływanie na odbiorcę, ale także wzbudzenie głębszych przeżyć duchowych.
Poezja religijna może przybierać różnorodne formy – od hymnów, psalmów i pieśni liturgicznych po utwory medytacyjne i mistyczne. Może być zarówno osobistym wyznaniem wiary, jak i uniwersalnym przesłaniem o sensie życia i poszukiwaniu transcendencji. Jej charakter często zależy od kontekstu kulturowego i religijnego, w którym powstaje – może być chrześcijańska, muzułmańska, hinduistyczna czy buddyjska.
Poezja religijna ma długą historię, sięgającą najstarszych cywilizacji. W starożytności obejmowała hymny ku czci bóstw, takie jak „Hymny do Amona” w Egipcie czy hinduskie „Wedy”. W tradycji judeochrześcijańskiej kluczową rolę odegrały biblijne psalmy Dawida oraz pieśni Salomona.
W średniowieczu poezja religijna rozkwitła w Europie, łącząc się z duchowością chrześcijańską. Utwory takie jak „Pieśń nad pieśniami” czy „Boska komedia” Dantego ukazywały mistyczną relację człowieka z Bogiem. Renesans i barok przyniosły poetyckie refleksje o zbawieniu, grzechu i łasce (np. Jan od Krzyża).
Panie, Tyś ogień w mej duszy zapalił, Chcąc, by w niej miłość świata wygorzała; Tyś dumę moję o ziemię powalił, By siłą świętej pokory powstała. Chcesz, bym Cię kochał, o Panie, nad życie, Niczego nigdy nie żądał prócz Ciebie; Chcesz, bym na ziemi został krzyża dziecię. Bym dzieckiem chwały mógł zostać na niebie. A ja … Przeczytaj wiersz
Ja kamień Leżę przy drodze. Panie, Jesteś nieskończony i wieczny, Ale równocześnie jesteś Drobną kroplą deszczu, Padającą w miarowych odstępach czasu Na mnie, Na kamień. Jestem cierpliwy. Mimo niezliczonych zabiegów Niczego dotychczas nie umiałem poznać, A przede wszystkim wciąż nie rozumiem, Po co porzuciłeś mnie, Panie, Przy drodze, Przy której leżę I trwam, Zawsze ten … Przeczytaj wiersz
I. Ojcze nasz, któryś jest na niebie błękitny i pusty, Nie święcę twoich imion, nie znam twoich znaków. Z pianą oceanowe miotają wychlusty Do nóg mi martwe ryby z twojego zodjaku. Górą noc jak pies leży i gwiazdami szczeka, Więc dojrzeć cię nie mogę w ciemności i mrozie, Przyjścia królestwa twego już nie doczekam, Przed … Przeczytaj wiersz
Ciebie, Boga Rodzico, chwalemy; Ciebie, niepokalanie poczętą w loretańskim domku poczętą, wyznawamy; Ciebie, wiecznego Ojca Córkę, wszystka ziemia w Lorecie weneruje; Tobie wszyscy aniołowie, Tobie nieba i wszystkie anielskie mocarstwa, Tobie cherubinowie i serafini bezprzestannym głosem wyśpiewują. Święta, święta Maryja, Matko Boża i Panna, pełne są niebiosa i ziemia chwały majestatu Twego. Ciebie chwalebny chór … Przeczytaj wiersz
Umarłych cieniom i w gwiezdne kurhany, składam tę urnę przetlonych pamiątek, jakoby ciała umarłych dzieciątek. Bo duch mój z ziemskiej jasności wygnany wstecz się ogląda na rodzinne łany i nim go śnieżne pochłoną zamieci do chat się tuli, gdzie łuczyna świeci. W umarłych święto, w jęki niepowrotne, serce się moje nie czuje samotne. Ach, pamiętam … Przeczytaj wiersz
Łkają przeciągle dzwony nieszporne, Prosząc o ciszę dla zmarłych dzielnic; W mojej samotni, jakby z kadzielnic, Snują się z wolna mroki wieczorne. Prosząc o ciszę dla zmarłych dzielnic, Dziwna tęsknota łka w moim łonie; W mojej samotni, jakby z kadzielnic, Mdlejących kwiatów snują się wonie. Dziwna tęsknota łka w moim łonie; Słyszę pożegnań żałobne psalmy, … Przeczytaj wiersz
Krolewno niebieska, Matko chrześcijańska, Wiesiel się, alleluja, Czysta Panno Maryja. Alleluja. Ktoregoś nosiła, Tegoś porodziła, Trzeciego dnia zmartwywstał, Jako przetem powiedał. Alleluja. Projś za nami Boga, Ty jejś nasza koga, Bysmy morze przebyli, Do nieba się dostali. Alleluja.
Idą krolewskie proporce, Jasne krzyża tajemnice, Na nim, ktory ciało stworzył, Podług ciała sie zawiesił. Na ktorym okrutnie zranion, Bok srogą włocznią przebodzion, Krew i woda wypłynęła, By nas od grzechow omyła. Spełniło sie, co powiedał Dawid, gdy na ludzi wołał: „Od drzewa ma Bog krolować, Wszytek go świat ma oględać”. Drzewo krasne i wybrane, … Przeczytaj wiersz
Bądź pozdrowion, krzyżu Pana Wszechmocnego, Tyś uciecha i nadzieja zbawienia naszego; Wspomoż wszytki w sprawiedliwości, Daj odpuszczenie naszych złości. O krzyżu, nasze zbawienie, Wszytkich grzesznych ucieszenie, Zaszczyć nas ode wszego złego I od nieprzyjaciela dusznego. Tyś chorągiew krześcijańska I uciecha anjelska. Strzeż nas czasu wszelkiego. Przywiedź nas do krolestwa niebieskiego. O nadzieja wszelka nasza, Dziś … Przeczytaj wiersz
Chrystus się nam narodził, Jenż dawno powieszczon był, W Betleem żydowskiem mieście, Z Panny Maryi czyście. Hallelujah. Gdy pasterze w nocy paśli, Stanął przy nich anjoł spasny, Ktorzy widząc jasność boską Bali się bojaźnią ciężką. Hallelujah. Rzekł im anjoł: Nie bojcie się, Ale owszem weselcie się, Narodził sie zbawiciel wam, Ktory rzeczon Chrystus Pan. Hallelujah. … Przeczytaj wiersz
Jezus Krystus, Bog Człowiek, mądrość Oćca swego, Po czwartkowej wieczerzy czasu jutrzennego Gdy się modlił w ogrodzie Oćcu Bogu swemu, Zdradzon, jęt i wydan jest ludu żydowskiemu. Tę szwę noc policzkowan, plwan, nędzon do świata. W piątek pirwej godziny wiedzion do Piłata, Tamo nań powiedziano świadecstwo nieskładne, On stał jako baranek, źwierzątko pokorne. Na dzień … Przeczytaj wiersz
Posłuchajcie, bracia miła, Kcęć wam skorżyć krwawą głowę; Usłyszycie moj zamętek, Jen mi się zstał w Wielki Piątek. Pożałuj mię, stary, młody, Boć mi przyszły krwawe gody; Jednegociem Syna miała I tegociem ożalała. Zamęt ciężki dostał się mie, ubogiej żenie, Widzęć rozkrwawione me miłe narodzenie, Ciężka moja chwila, krwawa godzina, Widzęć niewiernego Żydowina, Iż on … Przeczytaj wiersz
O ciesz się, Matko-Polsko, w sławne Potomstwo płodna! Króla królów I najwyższego Pana wielkość Uwielbiaj chwałą przynależną. Albowiem z Jego łaskawości Biskupa Stanisława męki Niezmierne, jakie on wycierpiał, Jaśnieją cudownymi znaki. Potykał się za sprawiedliwość, Przed gniewem króla nie ustąpił: I staje żołnierz Chrystusowy Za krzywdę ludu sam do walki. Ponieważ stale wypominał On okrucieństwo … Przeczytaj wiersz
„Bogurodzica” to najstarszy znana polska pieśń religijna, która odegrała szczególną rolę w dziejach polskiej literatury, kultury i duchowości. Jest to hymn maryjny, skierowany do Matki Boskiej, pełniący funkcję modlitwy wstawienniczej. Tekst składa się z dwóch głównych części: pierwsza to prośba do Bogurodzicy o wstawiennictwo u Chrystusa, a druga to prośba do Jezusa o wieczne zbawienie. … Przeczytaj wiersz
Ty wyzwoliłeś nas Panie Z kajdan i samych siebie A Chrystus stając się bratem Nauczył nas wołać do Ciebie: Abba Ojcze! Abba Ojcze! Abba Abba Ojcze! Abba Ojcze! Abba Ojcze! Abba Ojcze! Abba Abba Ojcze! Abba Ojcze! Bo Kościół jak drzewo życia W wieczności zapuszcza korzenie Przenika naszą codzienność I pokazuje nam Ciebie Abba Ojcze! … Przeczytaj wiersz
Tylko maluchom nie nudziło się w czasie kazania stale mieli coś do roboty oswajali sterczące z ławek zdechłe parasole z zawistnymi łapkami klękali nad upuszczonym przez babcię futerałem jak szczypawką pokazywali różowy język grzeszników drapali po wąsach sznurowadeł dziwili się, że ksiądz nosi spodnie że ktoś zdjął koronkową rękawiczkę i ubrał tłustą rękę w wodę … Przeczytaj wiersz