Poezja romantyczna to nurt poezji, który rozwinął się w epoce romantyzmu na przełomie XVIII i XIX wieku. Poezja romantyczna jako gatunek literacki koncentrował się głównie na wyrażaniu emocji, akcentowaniu indywidualizmu i buntu wobec norm społecznych oraz klasycznych reguł literackich. Podkreślał rolę wyobraźni i duchowość jednostki. Poeci romantyczni często odwoływali się w swoich utworach do natury, historii, folkloru, tajemnicy.
Poezja romantyczna charakteryzuje się subiektywizmem, czyli dominacją uczuć i przeżyć jednostki nad rozumem i obiektywizmem. Silny jest w niej kult indywidualizmu – bohater często bywa samotnikiem, buntownikiem lub genialnym outsiderem. Utwory cechuje głęboka uczuciowość i emocjonalność, przejawiająca się w namiętności, cierpieniu i tęsknocie. Natura pełni funkcję zwierciadła duszy, odzwierciedlając stany emocjonalne podmiotu lirycznego. Obecne są również tajemnica i mistycyzm, związane z zainteresowaniem światem duchowym i nadprzyrodzonym. Poezja ta czerpie z motywów ludowych i narodowych, inspirując się folklorem, legendami oraz historią ojczystą. Często pojawiają się w niej elementy fantastyczne i orientalne, nadające jej baśniowy i egzotyczny charakter. Romantyzm odrzuca także klasycystyczne reguły formy i stylu, buntując się przeciw sztywnej estetyce epok wcześniejszych.
Po dniu promiennym nadeszły mroki, Padając z skrzydeł nocy głębokiej, Tak jak padają pióra po piórach Ze skrzydeł orła, co płynie w chmurach. Widzę światełka we wsi poblizkiej Skroś mgieł tumany, dżdżu wodotryski: Dziwny mi smutek ogarnia duszę, Któremu, nie chcąc, poddać się muszę. Dziwny półsmutek — i półtęsknota: W tym smutku milknie boleść żywota, … Przeczytaj wiersz
Szara głąb morza, długi, ciemny ląd; Ogromny, żółty półksiężyca róg; Nagły, syczący, nieprzytomny tan Zbudzonych ze snu kędzierzawych pian — Lotne me czółno szybki toczy łuk, W piasku wilgotnym zgasł już jego prąd. Potem ćwierć mili jeszcze brzegiem, wzdłuż; Trzy jeszcze pola pod najbliższy dach; Potem w okienko stuk, stuk, ostry trzask I niebieskawy wraz … Przeczytaj wiersz
Minęła młodość… Niby z knieji Dmie zimny wicher z pól nadzieji I mrozi duszę. Zima tuż!… Samotne życie, cztery ściany, I niema przed kim odkryć rany, Podzielić bólu. Cmentarz dusz… Nikogo nigdzie niemasz już! Samotny, utkwij wzrok w nadzieję: Wpierw zmąci zmysły szychem złud, A potem oczy zetnie w lód, A dumy pogna na rozchwieje, … Przeczytaj wiersz
Dawniej bez serca — dziś bez rozumu, O biedna Lauro! — nim zginę, Dla ciebie z głuchych pamiątek tłumu Wianek Ofelii uwinę. Ty go drżącymi weźmiesz rękoma, Jak wąż ci czoło okręci… Oto bławatki, ruta i słoma, A to są kwiaty pamięci… Burza żywota nad nami mija, Przeminie — lecz głowę zegnie: Śmiech nie pociesza … Przeczytaj wiersz
Wczoraj ci-m dobroć wina miał — Rozkoszy nieustanna, Gdy we mnie słodki budzi szał Złocistowłosa Hanna! W puszczy karmiła żydów ród Zesłana z niebios manna, Lecz droższą nad nią ust tych miód, Którym mnie darzy Hanna. Dzierżcie, królowie, świata krąg Od Indu do Savannah, Cóż to, gdy w splocie moich rąk Spoczywa smukła Hanna! Cóż … Przeczytaj wiersz
Zapachów lekkich pełne nasze loża, Łoża jak grób głębokie — a w środku komnaty Będą dla nas w wazonach kwitły dziwne kwiaty, Rozkwitłe pod jaśniejszym błękitem przestworza. Wśród mdlejących upałów ich woni ostatnich, Dwa nasze serca będą jako dwie pochodnie, Co odbiją swe blaski szeroko i zgodnie duchach naszych złączonych, tych zwierciadłach bratnich. W mistyczny … Przeczytaj wiersz
Potępi nas świętoszek, rozpustnik wyśmieje, Że chociaż samotnemi otoczeni ściany, Chociaż ona tak młoda, ja tak zakochany, Przecież ja oczy spuszczam, a ona łzy leje. Ja bronię się ponętom; ona i nadzieje Chce odstraszyć, co chwila brząkając kajdany, Którymi ręce związał nam los opłakany. Nie wiemy sami, co się w sercach naszych dzieje. Jestże to … Przeczytaj wiersz
Miłość moja aż na dnie duszy mojej żyje, Samotna i na zawsze utajona w cieniu, A gdy przy twoim serce wzajemnie zabije, Zadrży i znów jak wprzódy dręczy się w milczeniu. Płomień jej, jak pogrzebna lampa nad mogiłą, Ciągły i niewidzialny rzuca blask po ziemi; I chłodna noc rozpaczy jego nie zaciemi, Chociaż sam tak … Przeczytaj wiersz
I ja w Arkadji byłem w dniach zarania! I mnie, w kołysce nad czołem — Przyroda sojusz przysięgła zbratania — I ja w Arkadji byłem w dniach zarania — Choć nic stąd — prócz łez nie wziąłem! Raz tylko wiosna kwieciem życie ściele! Dni moich kwiaty opadły — I Bóg milczenia, płaczcie przyjaciele! Pochodnię moją … Przeczytaj wiersz
Nad jeziorem, w dzikiej głuszy, Mnich jakiś z wygód wyzuty, Wśród postu — modlitw — pokuty, Szukał zbawienia dla duszy. Już, już motyką ubogą, Kopał starzec grób dla siebie, I li-tylko o śmierć błogą Upraszał świętych tam w Niebie. Raz kiedy, latem, u progu Pochylonej swojej chatki, Pustelnik myślał o Bogu, A dnia schodziły ostatki: … Przeczytaj wiersz
Nie lubisz moich wierszy. Nie wzrusza cię księżyc, który je, niby chmury, potrąca nawisłe, ani gwiazd spadających jak dzwony potężne między słowa wezbrane i fale na Wiśle. Nie lubisz, gdy rozchylam wśród nocy wiosennej krzak jaśminu drgający wołaniem słowika lub gdy stąpam na palcach niepokoju pełen ręką drżącą twe okno skrzypiące odmykać. Chciałabyś, żebym pisał … Przeczytaj wiersz
I Z którego dziejów czytać się uczyłem, Rycerzu! – piosnkę zaśpiewam i tobie. Wysoki, właśnie obrócony tyłem Do słońca, które złoci się na żłobie I, po pancerzu przebiegłszy promieniem, Z osieroconym bawi się strzemieniem… II Liców twych – wyznam – opiewać nie mogę, Bowiem rozlałeś profil swój na wielu. Lecz serce? – czuję, i podzielam … Przeczytaj wiersz
Kto jedzie tak późno wśród nocnej zamieci? To ojciec z dziecięciem jak gdyby wiatr leci. Chłopczynę na ręku piastując najczulej, Ogrzewa oddechem, do piersi go tuli. „Mój synu, dlaczego twarz kryjesz we dłonie?” „Czy widzisz, mój ojcze? Król olszyn w tej stronie, Król olszyn w koronie, z ogonem jak żmija!” „To tylko, mój synu, mgła … Przeczytaj wiersz