Sonety Szekspira to zbiór 154 wierszy napisanych przez Williama Szekspira, który został opublikowany po raz pierwszy w 1609 roku. Sonety te są jednym z najważniejszych osiągnięć literackich autora i stanowią jeden z najznakomitszych przykładów poezji renesansowej. Składają się z 14 wersów, a ich forma jest ściśle określona – mają charakter sonetu angielskiego (szekspirowskiego), który różni się od włoskiego (petrarkowskiego) pod względem struktury rymów i podziału na strofy.
Szekspirowski sonet składa się z trzech czterowersowych strof (kwatrainów) i jednej dwuwierszowej (couplet). Wzór rymowy to ABAB CDCD EFEF GG. Taka struktura nadaje sonetowi harmoniczną i symetryczną formę, ale również umożliwia rozważanie różnych aspektów tematycznych w ramach wyodrębnionych sekcji, by na końcu wyprowadzić zaskakujące, często paradoksalne zakończenie w dwuwierszu.
Sonety Szekspira poruszają szeroką gamę tematów, w tym miłość, piękno, czas, śmierć, lojalność, zdradę oraz naturę twórczości artystycznej. Wiele z nich jest skierowanych do „młodzieńca” (tzw. „fair youth”), którego Szekspir obdarza wielką miłością i podziwem, a także do „czarnej damy” (tzw. „dark lady”), tajemniczej postaci, z którą związane są motywy zdrady i namiętności.
Sonety te są pełne głębokich refleksji nad przemijaniem, naturą ludzką oraz relacjami międzyludzkimi. Dzięki swojej wszechstronności i mistrzowskiej formie, stały się one fundamentem dla późniejszych pokoleń poetów i wielką inspiracją dla rozwoju poezji europejskiej.
Lecz czemu twardych nie szukasz oręży, Aby im uległ Czas, twój tyran srogi? Nie masz-li środka, który go zwycięży, Broni, bogatszej nad mój rym ubogi? Jesteś u szczytu szczęsnych dni; dziewicza Niejedna grzęda obdarzy cię kwiatem, Snać podobniejszym do ciebie z oblicza, Niż malowany konterfekt. Tak zatem Ujrzysz, iż rysy, które życie stwarza, A których … Przeczytaj wiersz
Jeśli pomyślę, jak to doskonałość Trwa tylko krótko we wszystkiem, co żywie, I że li złudą jest świata wspaniałość, W gwiazd tajemniczym pogrążona wpływie — Jeśli rozważę, iż ludzi i zioła Tłumi to niebo, które je rozplenia, Że młodość, życia sokami wesoła, Spada z swych wyżyn na dno zapomnienia — Gdy tę niestałość mam w … Przeczytaj wiersz
O, nie do gwiazd ja po nauki chodzę, A przecież jestem astronomem, zda się, Ale nie poto, aby wieścić srodze O złem czy dobrem, tym czy owym czasie. Nie przepowiadam, co chwila przyniesie; Klęski, pioruny, deszcze, gołoledzie, Ani nie czytam na niebios bezkresie, Czy się też dobrze książętom powiedzie. Z twego li oka czerpię wiedzę … Przeczytaj wiersz
Żećbyś był swoją własnością! Atoli Jesteś nią tylko, pókić życia stanie; Na ten się koniec gotuj poniewoli I swój nam obraz pozostaw, kochanie! Termin piękności, pożyczonej tobie, Nie zapadł wówczas! Będziesz mógł pozostać Sobą, jakkolwiek położysz się w grobie, Gdy w twym potomku odżyje twa postać. Któż to dom taki upadkowi zleci? Skrzętna go ręka … Przeczytaj wiersz
Patrząc na zegar, który czas odmierza, I widząc słońce, jak chowa się w mroki, Jak krasa fiołka więdnie, przedtem świeża, I jak biel srebrna ciemne kryje loki — Jak z drzew wysmukłych opada liściwie, Pod dach cienisty wzywające trzodę, Jak zieleń lata na skoszonej niwie Leży związana w snopy białobrode — Widząc to, myślę o … Przeczytaj wiersz
Z równą szybkością będziesz wiądł i dalej Rósł w latorośli, co z ciebie wyrośnie; W młodych się żyłach krew twoja rozpali, Choć sam przestaniesz już myśleć o wiośnie. I w tem jest mądrość, piękność i dobytek, Reszta to głupstwo, starość i więdnięcie: Idąc za tobą, świat by zginął wszytek — Lat kilkadziesiąt, a niema go … Przeczytaj wiersz
Gdy umrę, płacz nade mną, lecz tylko dopóty, Dopóki ci dzwon głuchy żałoby nie przerwie Zgryźliwym obwieszczeniem, żem rzucił zepsuty Świat, z dwojga złego woląc pójść pomiędzy czerwie. Dłoni, co niegdyś wers ten pisała, tak samo Nie wspominaj: gdyż kocham cię sercem tak szczerem, Że wolę być w twych miłych myślach białą plamą, Niż w … Przeczytaj wiersz
Do czego cię przyrównać? Do dnia w pełni lata? Jesteś od niego bardziej i świeża, i stała. Jeszcze w maju wiatr nieraz mrozem pąk omiata A letnia pora nie trwa, jak obiecywała. Niebios złociste oko to nazbyt świat pali Swoim żarem, to kryje blask za sine chmury; Nic, co piękne, pełnego piękna nie ocali, Odzierane … Przeczytaj wiersz
Chwile, w łagodnej utworzywszy drodze Plękność, z pod każdej powieki świecącą, Grają tyranów rolę, skoro srodze Jasność w posępną brzydotę roztrącą. Czas, wiecznie chyży, do lata się bierze I pcha ku zimie, tu ono zamiera: Mróz sok tamuje, giną liście świeże, Piękność śnieg przygniótł, wokół pustka szczera. I gdyby lato nie było, jak owy Wyskok, … Przeczytaj wiersz
Zanim się staniesz wyskokiem, niech dłonie Zimy nie zniszczą twego lata w tobie! Stwórz cudną flaszę, skarbiec znajdź, co wchłonie Skarb twej piękności, nim ta legnie w grobie. Lichwa nie lichwą, jeżeli w potrzebie Uszczęśnia człeka, co rad dług swój płaci; Drugiego siebie stwórzże dziś dla siebie, Nie, stwórz dziesięciu: będziesz się bogaciej Czuł dziesięćkrotnie, … Przeczytaj wiersz
Kiedy na wschodzie wspaniała ukaże Światłość płomienną swą głowę, ku górze, Ku świeżej zjawie, jak się wznoszą twarze, Aby hołd złożyć tej świętej purpurze! I gdy się wspięła na niebieskie szczyty, By silna młodość, w pełni lat, człowieka Wzrok śmiertelnego patrzy w nią, jak wryty, Złotą jej drogę śledzący zdaleka. Lecz gdy, jak starość, już … Przeczytaj wiersz
Sam tyś muzyką, smuciż cię muzyka? Radość z radością nie prowadźi wojny! Lubisz to tylko, co cierpko dotyka, I rad przyjmujesz trud i ciężar znojny? Jeżeli brzmiące tak cudownie dźwięki Rażą twe uszy zestrojami swemi, Wówczas cię od nich spotka zarzut miękki, Że, gardząc związkiem, żyjesz sam na ziemi. Patrz, te dwie struny — jakąż … Przeczytaj wiersz
Strach, by nie szczezły w ślozach wdowie lica, Każe ci marnieć w tym samotnym bycie? Ach! jeśli pójdziesz precz stąd bez dziedzica, Ziemia, by wdowa, będzie twoje życie Wciąż opłakiwać, wciąż się będzie krwawić, Że gdy małżonek każdej innej wdowie Mógł w oczach dzieci obraz swój zostawić, O twym obrazie tego już nie powie. To, … Przeczytaj wiersz
Nie masz dla innych serca ani trocha, Gdy się o siebie troszczysz tak ubogo! Hańba! niejeden wielce ciebie kocha, Ty — wszak to jasne — nie kochasz nikogo. Taka nienawiść obsiadła cię mocna, Że nie powstrzymasz jej w zabójczym żarze, By twego dachu nie burzyła docna, Choć z żądz najpierwsza odnawiać go każe. Zmień się, … Przeczytaj wiersz
Śliczności płocha! czemu sam dla siebie Rozrzutnie trwonisz piękności legata? Natury władza nie daje, użycza; Wolnej od wolnych należna zapłata. Więc, piękny sknero, czemu dać zazdrościsz Bogactw, byś darzył, danych Ci bez liku? Jakież do skarbów prawa sobie rościsz? Żyć z nich nie umiesz, zły dożywotniku! I cóż trwałego samolubstwo wskóra? Sam się oszukasz o … Przeczytaj wiersz
Patrz w Twe zwierciadło, mów odbitej twarzy: »Już czas utworzyć obraz bardziej trwały«. Jeśli wnet nie dasz Twojej kopii świeżej, Niewiasty skrzywdzisz, świat oszukasz cały. Bo gdzież jest piękna, której łono twarde Oraniem wzgardzi Twojego włodarstwa? Lub ród gaszące czym szaleństwo harde? Nasyci trumnę życia jego pastwa, Tyś matki Twojej zwierciadłem i matka W Tobie … Przeczytaj wiersz
Gdy zim czterdzieści osaczy Twe skronie, Bruzdami ryjąc gładkie Twoje czoło, Młodości krasa, co dziś świetnie płonie, Zwiędnie jak wyschłe, niecenione zioło. »Gdzież piękność taisz?« ktoś Ciebie zagadnie, »Gdzie skarby wiosen pożądliwych skryte?« Jeśli odpowiesz: »W Twych oczach odbite«, Twą próżną chwałą zawstydzisz się snadnie. Lepiej bym chwalił piękności użytek Gdybyś mógł odrzec: »To dziecię … Przeczytaj wiersz
Z gorączką miłość mą porównać można, Tego wciąż pragnie, co jej tylko szkodzi, Szuka niedoli ślepa, nieostrożna, I chore serce ułudami zwodzi. Lekarz — rozsądek — rzucił mnie samotnie, Bom wzgardził radą, jedyną, usłużną, Miłość ta szałem, powtarzam stokrotnie I w skrusze padam, niestety! za późno. O! straszną jestem dotknięty chorobą, W sercu i mózgu … Przeczytaj wiersz
Od pięknych istot żądamy mnożenia, By róża krasy nie wygasła słodka; Lecz kiedy rodzic schyli się do cienia, Pamięć latorośl przechowała wiotka. Ty w dal nie patrzysz okiem Twoim jasnym: W płomieniu swoim sam spalasz się żartwą; Nazbyt okrutnym jesteś wrogiem własnym, Obfitość darów w pustkę zmieniasz martwą. Wesela wiosny jesteś teraz posłem I ziemi … Przeczytaj wiersz
Najlepiej widzę z zamkniętemi oczy: Za dnia się ku nim rzeczy błahe garną, We śnie przed sobą mam twój kształt uroczy I ten w blask jasny zmienia noc mi czarną. Jeśli tak cień twój cienie ropromienia, Cóżby się stało z dniem, gdyby z blaskami Stopił się twemi, skoro twego cienia Blask i powieki zawarte tak … Przeczytaj wiersz