Życie to temat, który od zawsze inspirował poetów, skłaniając ich do refleksji nad jego istotą, wartością, ulotnością i paradoksami. W polskiej literaturze życie bywa przedstawiane w kontekście jego piękna, ale też trudności, cierpień, nadziei, radości i tragicznych chwil. Wiersze o życiu stanowią próbę uchwycenia nieuchwytnej esencji ludzkiego istnienia oraz wyrażenia emocji i myśli związanych z codziennością, relacjami międzyludzkimi i nieuchronnym upływem czasu.
W romantyzmie życie było postzegane jako pełne namiętności i niepokojów, często zdominowane przez tęsknoty, marzenia i walka o wolność. Adam Mickiewicz w Sonetach krymskich czy „Panu Tadeuszu” ukazywał życie w kontekście narodowej tożsamości, miłości i natury, pełne zarówno tragicznych, jak i radosnych chwil. Z kolei Juliusz Słowacki w swoich wierszach dostrzegał życie jako pełne niepokoju i niepewności, ale także jako przestrzeń dla artystycznego twórczości i wewnętrznej wolności.
W XX wieku, poeci tacy jak Czesław Miłosz czy Zbigniew Herbert, ukazywali życie w kontekście doświadczeń historycznych, politycznych i filozoficznych. Miłosz w „Zniewolonym umyśle” pytał o naturę ludzkiego istnienia i jego wartość w obliczu wojen i totalitaryzmów, zmagając się z pytaniami o wolność i moralność. Z kolei Herbert w Przesłaniu Pana Cogito traktował życie jako poszukiwanie sensu w świecie pełnym sprzeczności, gdzie człowiek zmaga się z codziennością, ale również dąży do godności i prawdy.
Dla Wisławy Szymborskiej życie to ciągłe balansowanie między codziennością a tajemnicą istnienia. Jej wiersze pełne są refleksji o przemijaniu, losowości, ale też o małych, chwilowych radościach, które nadają sens istnieniu. Poezja o życiu to więc nie tylko próba zrozumienia ludzkiej egzystencji, ale także wyrażenie szacunku dla każdej chwili, którą warto przeżyć.
Więc owa szybkość, ta nerwowa prędkość, jest świadomością przemijania? Chęcią, aby zmieścić się w sobie przydzielonym czasie? Nie wiem tego i nie chcę pamiętać o g r a n i c z e n i a, w jakim żyję. Żyję szybko, bo w ruchu widzę życie, chciwie chłonę zapach dojrzałych zbóż, które czekają na żniwiarzy; … Przeczytaj wiersz
Mróweczko skrzętna, mróweczko, która za chwilę pod moją zginiesz podeszwą, pociesz się, pociesz, nietrwała jest także ziemia, niepewne dnia oko, słońce, toczące krew w naszych ciałach, istoto niewinna, bez grzechu pierworodnego poczęta, na złagodzenie zgorzeli świata zrodzona, która za moment przejdziesz o, już! do nicości, mróweczko. To mówię ja, który żyję równie jak ty, o … Przeczytaj wiersz
Pieśń ku pokrzepieniu serc Wszystko dziś biada: „lepiej wcale nie żyć” I pesymizmu słychać zewsząd jęk, A jednak, państwo, zechciejcie mi wierzyć, Życie jest piękne, życie ma swój wdzięk; Umieć je cenić to pierwsza zaleta, Nie żądać więcej, niż nam może dać: Wówczas braciszku, jak mówi poeta, Garściami rozkosz zewsząd będziesz brać! Choć wszystko wezmą … Przeczytaj wiersz
ja jawa owiędła na płask oddalonych punktów pstrość czyli je łączy sproszy skreśli bezwonny stan a to znaczy ruch a to wzruszyć coś z pamięci oddechu: krążenie rytm rozkręcony na kwiat rozgałęziacz pojęć zielonych bujna kulistość toczona zwąchań struktura każe stąd-dotąd zjawisko wdech! zaklockowanie! zamknąć w zamknąć kryształy w przezroczyście jedno słońce zmysłu nosa
o śmierci nic już nie wiem o czarne okna i powieki trzepoce motylami pachnie sośniną modrzewiem dotyka co noc snami zza cichej rzeki gdzie mgła noga za nogą wlecze się w ciemny zakąt trzyma w skrzynce niebieskawy akord skrzynki otworzyć nie mogąc życie jest snem krótkim mówi głos z prawej strony życie snem krótkim wtóruje … Przeczytaj wiersz
Co teraz zrobi chłopiec, któremu uciekła piłka? Co teraz mógłby zrobić? Widziałem jak skacząc wesoło Toczy się ulicą a później równie wesoło Po drugiej stronie- i jest już w wodzie! I nie ma co mówić ach, są jeszcze inne piłki. Do samej głębi przeszywa chłopca bezmierny żal, Kiedy stoi jak wryty i drży patrząc Wszystkimi … Przeczytaj wiersz
Ah ici bas la douleur a la douleur s’enchaine, Le jour succede au jour et la peine a la peine. Lamartine. I czemu płakać gdy szczęście odpływa? Łza w chybkiem pędzie wstrzymać go nie zdoła; Rzuć tylko okiem z roszonym do koła: Szczęście, na bezdnie grobu spoczywa. — — Czas na swych skrzydłach i młodość … Przeczytaj wiersz
Chirurdzy muszą być ostrożni, Gdy biorą w dłoń pieczołowicie Skalpel – pod jego cienkim ostrzem Rusza się Winowajca – Życie!
Nie bój się chodzenia po morzu nieudanego życia wszystkiego najlepszego dokładnej sumy niedokładnych danych miłości nie dla ciebie czekania na nikogo przytul w ten czas nieludzki swe ucho do poduszki bo to co nas spotyka przychodzi spoza nas
Życia nie miałem nigdy za warte zachodu: Po co tracić na nie lat aż tyle? Zajścia drobne, trywialne, nie chciane, Zajścia, które u końca mają ślepą ścianę: Od młodości po starość, ani razu nie miałem powodu Zachwycać się tym stylem. W najmłodszych latach tak się ustawiałem, żeby Moc spoglądać na życie z dystansu; Stan zwątpienia, w którym wtedy trwałem, Stan każący mi gardzić zapału banałem, Mógł uczynić mnie kimś, kto nie musi udawać potrzeby … Przeczytaj wiersz
Im dalej idę, tym się okolica Młodości mojej bardziej rozsmętniwa! Z jej pogrzebnego wyczytam już lica, Jaki się koniec w losach mych ukrywa! A zewsząd tłoczy się stek ludzi, zdarzeń, Co rwie mnie z sobą w dalszą przestrzeń bytu! – Lecz we mnie samym wymiera świat marzeń! Schną łzy miłości – gasną skry zachwytu! Bo … Przeczytaj wiersz
Tylko przed świtem widać było, jak deszcz giął wierzby i łozy nad wodą spłoszoną skrzydłem wracającej sowy. Ale to już dawno, gdy ziemia wyrzuciła z siebie krzyk i płomień, który zburzył domy i chorągwie. Pamiętasz, poległy przyjacielu? – krzyk i płomień gasł w dłoniach rozwartych – nocą wznosiły się strzały ostatnie jak srebrne bańki powietrza … Przeczytaj wiersz
Za oknami świt czerwony, Jeszcze sennych szelest drzew, Słońce wraca z drugiej strony, Ptak zbudzony zaczął śpiew. Ach! dzień dobry wam kasztany, Wodo pełna srebrnych lśnień! Jeszcze jeden darowany Cudownego życia dzień!
Czyż śmierć jest snem – gdy życie jest jak sen, Którego każda scena to widziadło Ulatujące sprzed oczu, a cień Nieprzeniknionej śmierci pada grozą nagłą? Dziwne, że błądząc ziemską ścieżką snu, Wśród klęsk i nieszczęść ostrych jak kamienie, Nie śmiemy myśleć, chociaż brak już tchu, Że ten cień, który kresem jest – to przebudzenie tłumaczenie … Przeczytaj wiersz
Wszechświat ma zawsze serca kształt — A my, jak małe krople krwi, Krążymy, roznosimy żar Żyłami nocy albo dni. I tak płyniemy poprzez czas W ogromnem życiu drobnem życiem — Zabija nas i stwarza nas Potężne tego serca bicie.
Żyjąc sobie spacerem w swojej wiosce rodzinnej, laseczką jak różdżkarz poodkrywałem źródła spokoju i wesołości. Na kawałku ojcowizny wiersz najlepiej się udał, a na wiosnę cały trawnik rozmieniłem na grosze stokroci. Wietrzyk za mnie na grządkach uwija się zwinnie i hoduję swoją radość niedużą jak groszek. Szpaki wdzięcznie narzekają jak na urząd, chłopi tylko lamentują … Przeczytaj wiersz
Pytają przy deserze i u więziennych bram, co nam ta noc zabierze i co daruje nam. Czernieją miejskie wieże, siwieje nieba błam… Co nam ta noc zabierze i co daruje nam? Zasiądźmy znów za stołem i jak za dawnych lat wspomnienia niewesołe zamieńmy w śmieszny żart. Kobiety naszych marzeń niech przy nas siądą tuż, to … Przeczytaj wiersz
Równie jest niebezpiecznie za dużo posiadać złota, jak nie posiadać go wcale. Równie jest niebezpiecznie porywać się śmiało na wszystko, jak tchórzyć zawsze i stale. Źle jest milczeć uparcie i źle jest mówić za dużo. Kochanka wasza na mieście równie wam może dokuczyć, jak żona co mieszka w domu, gdy zagniewani jesteście. Wszystko com tutaj … Przeczytaj wiersz
myślałeś, że umarłam wywiesiłeś klepsydrę by upamiętnić mą śmierć ale ja nadal żyję (przede mną jedna droga – wieczność) nadal czuję przeszywam wzrokiem ciemność by ujrzeć światło a potem odejść w cień ciemność wtapia się w mą duszę ogarnia mnie lęk krzyk zastyga mi w gardle ale w końcu kto z nas żyje naprawdę? kraina … Przeczytaj wiersz
Długo zastanawiałem się, jaki Cel ma to wszystko, Szukałem klucza do historii dla siebie i dla tych pieśni – a teraz go znalazłem, Nie ma go w zalegających biblioteki bujdach (tych ani nie akceptuję, ani nie odrzucam), Nie ma go także w legendach – jak we wszystkim innym, Jest w teraźniejszości – to jest ziemia … Przeczytaj wiersz
W ciemnej, bezbożnej puszczy narodów i świata, Gdzieśmy stracili głos nasz, sumienie człowieka, Nikt nam dróg nie objawi i nic nas nie zbrata I z wszystkich złych przeznaczeń najgorsze nas czeka; Pomyleni szukamy – ach, jakże na próżno – Gusła co świat czaruje, a ludzi nie zmienia, Zamiast zmówić modlitwę podróżną: Boże, pozwól nam wrócić … Przeczytaj wiersz