Stary ułan pod Brodnicą

Pod Brodnicą, jak woda, Stoi wojsko na błoni: Szkoda Polsko, oj, szkoda Takiej dziatwy i broni! Jak ją ludzie zobaczą, To w Poznańskiem zapłaczą; Będzie klątwy i żalu Tam na ciebie, Moskalu. Nad granicą tuż drogą, Bieży młoda kobieta, Zapłakała nieboga, I Ułana zapyta: «A cóżeście panowie Najlepszego zrobili? A cóż na to Bóg powie, … Przeczytaj wiersz


Wincenty Pol

Powstaniec litewski

Jedzie szlachcic okoliczny, Konik pod nim śliczny; On do korda przypasany, A konik zhasany. Hej, duszeczko! hej panienko! Wyjrzyj przez okienko! Mam konika po Czerkiesie, A on poległ w lesie. Powiedz ojcu panieneczko: Powiedz jaskułeczko: Niech już wyjdzie z puszczy czarnej, Bo to postrach marny. W Żejmach nasi Polakowie, Jako samo zdrowie, Z poza Niemna … Przeczytaj wiersz


Wincenty Pol

Krakusy

Grzmią pod Stoczkiem armaty, Błyszczą białe rabaty, A Dwernicki na przedzie, Na Moskala sam jedzie. «Hej za lance chłopacy! Czego będziem tu stali? Tam się biją rodacy, A myż będziem słuchali? «Chodźwa trzepać Moskala, Bo dziś Polska powstała! Niech nam Polski nie kala — Hej, zabierzwa mu działa!» I zerwali się razem, Posterunek rzucili, Nie … Przeczytaj wiersz


Wincenty Pol

Trzy gwiazdki

I.  — Obdarzcie dziada, oo pod waszą chatą! Dajcie mi chleba, o więcej nie pytam; Bóg was nagrodzi, a ja biedny za to Z mojej książeczki rozdział wam przeczytam.  — O i toś uczony, gdy nosisz księgi, Widać, żeś szlachcic, a więc nie dziwy; Widać po twarzy, żeś zuch był tęgi. Widać po oczach, żeś … Przeczytaj wiersz


Ludwik Kondratowicz

Błogosławiony Sadoch

 Nad Polską słońce poranne płynie — Nie nad żyznemi pola rozłogi, Bo same pustki, trupy, pożogi W błogosławionej Piastów krainie; Bo plenne niwy, zamożne wioski, Bogate miasta kwitnącej Polski Nawiedził srogi miecz kary Boskiej, Wróg chrześcijaństwa, zbójca mongolski.  Kędy przeleci Tatarzyn dziki, Szlak swój naznacza krwi polskiej falą; Co noc to szerzej łuny się palą. … Przeczytaj wiersz


Ludwik Kondratowicz

Instrukcja dla Polaków

Polsko, wszak Moskal Twój wróg, Uzbrojon od głów do nóg Ma bagnety, krocie dział — A jednak jak listek drżał, Gdy śpiew słyszał: «Boże daj, By nam wrócił trzeci Maj Boże, cierpienia nam skróć Ojczyznę i wolność wróć.» Gdy go taki trwoży miecz, Więc moralną drogą siecz! To dla niego straszna broń Jak go spotkasz, … Przeczytaj wiersz


Wincenty Pol

Pocztylion

Tu piją i gwarzą, ty jeden w tej wrzawie  Wyglądasz jak jeniec w niewoli; — Weź czarkę, weź lulkę, siądź tutaj na ławie,  I powiedz, co ciebie tak boli? Ni dzwonek, ni trąbka, ni krasne dziewczęta  Nie mogą rozerwać twej nudy; Dwa lata tu żyjesz, a nikt nie pamięta,  Ażebyś był wesół jak wprzódy. — … Przeczytaj wiersz


Ludwik Kondratowicz

Na jesieni

Coraz ciszej — wrzesień! wrzesień! Słońce rzuca blask z ukosa, I dzień krótszy, chłodna rosa — Ha, i jesień, — polska jesień! O! jesieni złota nasza! Tyś jak darów Boża czasza, Dziwnie mądra, pełna cześci I kojącej pełna treści… W pożegnanie grają lasy Barw tysiącem, pełnych krasy; Wiosną łąki tu się tęczą, Starodrzewne lasy wieńczą … Przeczytaj wiersz


Wincenty Pol

Białe Orlę

Mnóstwo ludzi przed gospodą, Tańczy młodzież, rżnie muzyka: Bywaj zdrowa mi, jagodo! Jutro siędziem na konika. A jagoda, a kochanie Smutno w tańcu nań spoziéra, To chce śpiewać, to znów stanie, I fartuszkiem łzy ociéra. Zatrzymała wszystkie pary, I skinęła ku Warszawie; Bo z Warszawy wracał prawie Z nowinami Bartosz stary: A gdy spostrzegł po-nad … Przeczytaj wiersz


Wincenty Pol

Pożegnanie

Panna młoda, jak jagoda, Stojąc we drzwiach płacze: „Kiedyż ja cię, „W naszej chacie, „Tu znowu obaczę?“ Przed dziewczyną, przed maliną, Stoi chłopak zbrojny, A koń wrony, Kulbaczony, Rwie się niespokojny. Ciężka droga, bo na wroga, Nie rwij się koniku! W krwawym polu, W srogim bolu, Legnie was bez liku. „Idź, gdy trzeba! niech Cię … Przeczytaj wiersz


Wincenty Pol

Do Tatr

Odwiecznych Tatrów strażnice Piastowe, Zdawnaście znane, a wiecznieście nowe! Choć myśl i oko przy was się upaja, Myśl i źrenica wiecznie tutaj gością… Z wami przenigdy myśl się nie oswaja, Jak nie oswoi się nigdy z wiecznością. Bo nie wziąć myślą, co oko zakreśli, Ani wziąć okiem, co ogarną myśli… Ani was ująć, ni duchem … Przeczytaj wiersz


Wincenty Pol

Do Niemna

Powiedz mi, Niemnie, puszcz obywatelu, Które ci strony twych porzeczy miłe? — Któreś ukochał z tych zabrzeży wielu? Czy leśne łąki i puszcze zawiłe? Czy piękne skały, kędy płyniesz kręto, Gdzie twe zabrzeża strojne, jak na święto, Wdzięcznie się sklepią gajmi lipowemi I miło szumią wodami leśnemi? Czyliś ukochał może te powiaty, Gdzie, jak kniaź … Przeczytaj wiersz


Wincenty Pol

Do Wisły

Śpiewał Klonowicz niegdyś twoje wdzięki, Kiedy na twoich falach się kołysał, I mówił, kreśląc o »Flisie« piosenki: »By to być mogło, radbym złotem pisał Twoje pożytki, porty a i wstręty«. A ile razy patrzę na twe wody, I na te stare po twych brzegach grody, A po przylądkach widzę krzyż zatknięty, Stają przed duszą starzy … Przeczytaj wiersz


Wincenty Pol

Opuszczenie ojczyzny

Już strzał działowy nas nie dostanie, Jużeśmy w opiece wody, Na wschodzie błysło świetne zaranie Dalej na morskie przygody. Już się znudziła przewrotność sądów I boleść krzywdy odgłosów, Znam rozpacz ludów, znam gwałty rządów; I burze serca i losów. Miałem ja krewnych, których kochałem, Matkę, sąsiadów, przyjaciół; Ah! miałem także — Boże! со miałem Usta … Przeczytaj wiersz


Wincenty Pol

Baltyk

Jeszcze po świecie starożytnym słynne Były te wody i lądy bursztynne! Ku nim to Fenik biegał w bród daleki, Ku nim Słowianin korabli czeredą Pływał — i kupię składał pod Wenedą. Ku nim to, ku nim, płyną nasze rzeki — Co ziemia zrodzi i co kmieć przysporzy, Chętnie i cało odnosim w czas boży… Co … Przeczytaj wiersz


Wincenty Pol

Ukraina

Gdy wołyńskie łany rzucisz I na wschód twe konie zwrócisz, Bez oporu oko zginie W pogranicznej Ukrainie. Tam to konie, tam to charty, Step rozległy, świat otwarty! Wóz twój biegnie na rozdroża, Wiatr zaleci cię od morza, — I krew raźniej ruszy w żyłach, — I koń czujniej strzygnie uchem; Drogę swoją po mogiłach Liczyć … Przeczytaj wiersz


Wincenty Pol

Pieśń o ziemi naszej

Paść może i Naród wielki, zniszczeć nie może, tylko nikczemny!… Stanisław Staszic Co to tak się w głowie męci? Rad bym duszę mą ocucił; Ach, i z serca czy z pamięci Coś wysnował i zanucił Jakoś rzewnie czy miłośnie I wesoło czy żałośnie, Coś a bracie czy o bitwie, O Koronie czy o Litwie?… „Gadu, … Przeczytaj wiersz


Wincenty Pol

Do Dniepra

Dnieprze! co płyniesz Ukrainą żyzną, Starą rycerzy i mogił ojczyzną, Powiedz, kto tobie tyle wody dawa? I czemu w świecie ogłuchła twa sława? Czemu tak z góry poszło tobie, Dnieprze Że świat o tobie zabył, co w najlepsze… Czy złota Ławra już nie błogosławi, Że cię mogiła tylko jeszcze sławi? — Od ujścia mego aż … Przeczytaj wiersz


Wincenty Pol

Anioł i pacholę

Z kąd ci ta prawda z kąd ci to wesele Z kądże się bierzesz, gdzie idziesz Aniele? Do Was ja idę bo kocham to plemię Raj wam otworzę i ozłocę ziemię. 2. A z kądże tyle wzięło się miłości Że wśród tej nędzy Anioł Niebios gości? Z kąd ziemskim orłom bierze się na loty Dziecku … Przeczytaj wiersz


Wincenty Pol