John Berryman (1914-1972) był amerykańskim poetą i pisarzem, urodzonym jako John Allyn Smith Jr. Nazwisko artystyczne Berryman przyjął od swojej matki, która pochodziła z rodziny o tym nazwisku.
Berryman zdobył sławę i uznanie za swoją twórczość jako poeta. Jego wiersze były eksperymentalne, często oparte na własnych doświadczeniach życiowych i wewnętrznych emocjach. Twórczość Berrymana charakteryzowała się złożonością, introspekcją i odważnym podejściem do tematów takich jak miłość, samotność, choroba psychiczna i śmierć.
Jego najbardziej znana praca to poemat zatytułowany „The Dream Songs”, który ukazał się w latach 1964-1968. Składa się on z serii 385 wierszy opowiadających historię postaci o imieniu Henry, która wciela się w samego Berrymana. „The Dream Songs” jest często uważany za jedno z najważniejszych osiągnięć w poezji amerykańskiej XX wieku.
Pomimo sukcesu jako poeta, Berryman zmagał się z problemami osobistymi, w tym z depresją i alkoholizmem. Jego życie było naznaczone tragediami, w tym samobójstwem swojego ojca. W 1972 roku, w wieku 57 lat, Berryman popełnił samobójstwo skacząc z mostu na Uniwersytecie Minnesoty.
Twórczość Berrymana miała znaczący wpływ na amerykańską poezję, a jego poezja jest nadal ceniona za jej oryginalność, mądrość i głęboką refleksję nad kondycją ludzką. John Berryman jest uznawany za jednego z najważniejszych poetów amerykańskich swojego pokolenia.
Młodzi panowie (i panie) pytają mnie „o korzenie” – jak gdybym był rośliną. Yeats powiedział mi coś, czego pretensjonalność już wtedy odczuwałem: „Londyn, owszem, ale ja wracam zawsze do Irlandii, gdzie są me korzenie”. Pan Eliot równie o swe korzenie stroskany – czy nad wezbraną Mississippi, czy Tamizą, gdzie bądź. Niezbyt to pojmuję. Jedni wciąż … Przeczytaj wiersz
Co teraz zrobi chłopiec, któremu uciekła piłka? Co teraz mógłby zrobić? Widziałem jak skacząc wesoło Toczy się ulicą a później równie wesoło Po drugiej stronie- i jest już w wodzie! I nie ma co mówić ach, są jeszcze inne piłki. Do samej głębi przeszywa chłopca bezmierny żal, Kiedy stoi jak wryty i drży patrząc Wszystkimi … Przeczytaj wiersz
Amplituda, – napięcie, – jeden znajomy domaga się jednego, drugi czegoś innego, w tym co robię; w wierszach i prozie. Ale kram, diabli tam. Nie piszę autobiografii wierszem, moi kochani. Impresje, konstrukcje, historyjki, z Columbii lat trzydziestych i semestr jesienny w Cambridge w 36-tym, po którym było jeszcze to i owo. To nie jest moje … Przeczytaj wiersz
Myśli o samobójstwie, i ojcu, owładnęły mną. Za dużo piję. Żona grozi separacją. Nie będzie mnie ” niańczyć”. Nie czuje się ” na wysokości zadania”. Nie klei się nam. Na wschodzie jest o godzinę później. Mógłbym zadzwonić do Matki w Waszyngtonie. Ale, czy ona by mi pomogła? I te wszystkie pocztowe pochlebstwa i wymówki? Jakaś … Przeczytaj wiersz
Wskazali na mnie na szosie, padły pierwsze słowa: „Ten człowiek w dziwny sposób rusza głową”. Wskazali na mnie na plaży, mówiąc „Ten tu człowiek Nigdy nie będzie jak my, bo kto tak robi”. Wskazali na mnie na stacji, toteż strażnik Spojrzał mi w twarz raz, drugi, ciężko i uważnie. Wsiadłem do tego samego pociągu co … Przeczytaj wiersz
Przeniosłem się do Dublinu, żeby to z tobą domówić, majestatyczny Cieniu, którego studiowałem tak żarliwie przed tylu laty, czy odczytałem twoją lekcję jak należy? czy dojrzałem prawdę poprzez twoje wszystkie fazy? i twoje niebo, twoje piekło, czy je zgłębiłem właściwie? Później latami nie pamiętałem, odłożyłem cię na bok, niewdzięczność to nieodłączna klątwa robienia po nowemu … Przeczytaj wiersz
Nagrobek przekrzywiony, bez kwiatów, dzień się chyli nad grobem ojca stoję w gniewie ileż to razy, ile tę straszną pielgrzymkę odbyłem do ciebie bo nie możesz odwiedzić mnie, boś kartę swą już wydarł: wracam po więcej. Pluję na bankiera grób plugawy Na Florydzie o świcie zastrzelił swe serce Och niestety, niestety Gdyby obojętność nadeszła, zgrzytam, … Przeczytaj wiersz
Napełniając swe zwięzłe & rozkoszne ciało paprykarzem kurczęcym, popatrzyła na mnie dwa razy. Omdlewając z zainteresowania, odwzajemniłem się wygłodniale. Wyłącznie obecność jej męża & 4 innych osób powstrzymywała mnie od rzucenia się na nią albo przynajmniej do jej drobnych stóp, z okrzykiem: „Jesteś najrajcowniejszą dupcią, jaką olśnione źrenice Henry’ ego oglądały od wielu mrocznych lat, … Przeczytaj wiersz
Na sercu Henry’ ego usiadła swego czasu rzecz t a k ciężka, jak gdyby miał sto lat albo i więcej, i cały czas, szlochając, nie mogąc spać, nie umiał sobie Henry z nią poradzić. Znów wiecznie skądś dobiega go ten cichy kaszel, zapach, kurantów dźwięk. Jest jeszcze jedna rzecz, co chodzi mu po głowie- jak … Przeczytaj wiersz
Wszechświat uczył jak być sobą więc takie to miało być: bardzo proste. Na pewno ma również dla mnie jakiś lek i po całej tej szarpaninie będzie to właśnie: bardzo proste. Bo faktycznie- choć niby nie dowierzam sobie dzień po dniu jak gdyby we mnie coś ożywa i już na pewno nie tknę choćby jednej whisky … Przeczytaj wiersz
Poddaję się. Nie wolno mi porzucić obrazu tej właśnie śmierci czego domaga się we mnie prawie wszystko. Jest cała masa spraw do uporządkowania, los duszy, i o co jej w ogóle szło kiedy istniała, i czy był pijany o 4 rano i to na niewłaściwym piętrze gdy walczył o powietrze, i darł swe nędzne ubranie … Przeczytaj wiersz
Zakryte wielkie gwiazdy, okręt płynie dalej. Przy barze niewielki ruch. Dziś był Dzień Dziecka i Mała Twiss przebrała się och za królika i wzięła czy też nie- zapomniałem- drugą nagrodę: zapomniałem powiedzieć. Zapomniałem o wielkim statku sunącym przez ciemność zapomniałem o duszach tak skorych do bólu. Dwie właśnie weszły, oficerowie wielkich statków, duże głowy i … Przeczytaj wiersz
Było mokro, biało, dmuchało i gdzie jestem nie wiemy. Było ciemno i nagle nie jest. Gdyby ten szczekający przyszedł. Do jedzenia nic nie ma. Jestem dziwnie zmęczona. I sama też. Gdyby tylko przyszedł ten dziwny, co ma mniej nóg znów powtarzałabym swoje modły, wargami. Gdzie jego dźwięki, które tak kochałam? Mogą nadejść ci straszni; trudno … Przeczytaj wiersz
Nie mogę go sobie wybić, wybić z głowy. Jemu mieszało się w głowie od lat w komisariatach i w Bellevue. Podjechał pod mój dom w Providence ho ho o 8 rano w taksówce z Cambridge i kazał jej czekać. Chodził po pokoju i nie chciał śniadania a nawet kawy, ba, nawet drinka. Przemierzał pokój, powiedziałem … Przeczytaj wiersz
Ach gdy postękiwałem, nad nią i wierszami, muzą była nimfetka a moja dziewczyna wśród mężczyzn starszych, z forsą, zawsze adwokaci lub ktoś w tym guście, ja byłem młodszy i zupełnie goły. Lecz ta co mnie naprawdę rozjuszyła dawała sobie robić nago zdjęcia nie pokazała mi ich nigdy lecz była z nich dumna. Traciłem nerwy; zupełny … Przeczytaj wiersz