Konstanty Ildefons Gałczyński

Konstanty Ildefons Gałczyński był jednym najwybitniejszych polskich poetów ubiegłego stulecia. Gałczyński urodził się 23 stycznia 1905 roku w domu przy ulicy Mazowieckiej 11, w Warszawie w rodzinie drobnomieszczańskiej będąc jednym z trojga dzieci w rodzinie. Jego ojciec był technikiem kolejowym, a matka wywodziła się z warszawskiego mieszczaństwa. Babka Gałczyńskiego ze strony matki była właścicielką kilku kamienic i restauracji. Gałczyński miał młodszego o 11 miesięcy brata i młodszą siostrę. Po wybuchu I wojny światowej, wraz z rodzicami został ewakuowany do Moskwy. Tam właśnie zetknął się z twórczością poetów symbolistycznych i futurystycznych, co stanowiło inspirację dla jego własnej poezji. W czasie pobytu w Moskwie napisał swoje pierwsze wiersze, jednakże nie zachowały się one do naszych czasów.

W 1915 roku Gałczyński rozpoczął naukę w Szkole Komitetu Polskiego, w której nauczyciele Kazimiera i Józef Grabowscy zaszczepili w Gałczyńskim pasję do literatury, teatru i muzyki. W tym czasie Gałczyński poznaje również Jerzego Lieberta oraz ma pierwsze kontakty z rewolucyjną poezją rosyjską.

Po zakończeniu wojny Gałczyński powrócił do Warszawy do domu przy ulicy Towarowej i kontynuował naukę. Gałczyński ukończył gimnazjum w Warszawie, w trakcie edukacji wykazywał zainteresowanie literaturą i poezją. W 1919 roku Gałczyński napisał swój pierwszy wiersz – „Do Alarune”. W roku 1921 na szkarlatynę umarł brat Gałczyńskiego Mietek, do wydarzenia tego poeta nawiązał w roku 1928 pisząc wiersz „Śmierć braciszka”. Za tę tragedię obwiniał ojca.

Debiut literacki Gałczyńskiego miał miejsce na łamach „Rzeczypospolitej” kilka miesięcy przed zdaniem egzaminu maturalnego. Opublikował wiersz „Szturm” w dzienniku, za którego dział literacki w tamtym okresie odpowiadał Kornel Makuszyński.

Po ukończeniu gimnazjum i zdanym w 1923 roku egzaminie maturalnym, Konstanty Ildefons Gałczyński podjął studia na Uniwersytecie Warszawskim, na którym studiował filologię angielską oraz klasyczną. Jednocześnie rozwijał swoje zainteresowania literackie i zaczynał aktywnie uczestniczyć w życiu literackim Warszawy.

Od roku 1926 współpracował z tygodnikiem „Cyrulik Warszawski”, co było dla niego pierwszym krokiem w kierunku profesjonalnej działalności literackiej. W roku 1927 umarł jego ojciec.

W 1928 roku Gałczyński dołączył do grupy poetyckiej skupionej wokół czasopisma „Kwadryga”. Był to okres intensywnej pracy twórczej i współpracy z innymi poetami. Rok później, w 1929 roku, wydał swoją pierwszą powieść satyryczną zatytułowaną „Porfirion Osiełek”, która zdobyła uznanie czytelników i przyczyniła się do ugruntowania jego pozycji jako pisarza. Konstanty Ildefons Gałczyński zyskał rozgłos jako poeta i satyryk. Jego twórczość charakteryzowała się dowcipem, humorem i często ironią. Pisał wiersze, opowiadania, eseje i satyryczne felietony. W okresie międzywojennym Gałczyński działał w środowisku artystycznym i literackim Warszawy. Był częstym gościem w kawiarniach i klubach literackich, gdzie spotykał się z innymi twórcami. W 1930 roku ożenił się z Natalią Awałow.

Podczas II wojny światowej Gałczyński jako członek Korpusu Ochrony Pogranicza brał udział w kampanii wrześniowej. Po wojnie nadal pisał i publikował. Po wojnie przebywał m.in. w Brukseli i Rzymie. Wiosną 1946 roku Konstanty Ildefons Gałczyński powrócił do Polski i osiedlił się w Krakowie. Tam aktywnie uczestniczył w życiu kulturalnym miasta, nawiązując współpracę między innymi z tygodnikiem „Przekrój” oraz z czasopismami takimi jak „Bluszcz”, „Tygodnik Powszechny”, „Odrodzenie”. W ramach tej współpracy opublikował poemat zatytułowany „Zaczarowana dorożka” oraz cykl groteskowych miniatur dramatycznych pod tytułem „Teatrzyk 'Zielona Gęś'”.

W roku 1948 Gałczyński przeprowadził się z żoną do Szczecina, jednakże wkrótce potem doznał zawału serca. Z tego powodu został przewieziony na leczenie i rekonwalescencję do Warszawy, gdzie ostatecznie zamieszkał na stałe. W ostatnich latach życia Konstanty Ildefons Gałczyński skupił się na tworzeniu większych form poetyckich. W 1951 roku stworzył poemat zatytułowany „Niobe”, a rok później, w 1952 roku, napisany został poemat „Wit Stwosz”.

Gałczyński zmarł 6 grudnia 1953 roku w Warszawie i został pochowany 9 grudnia na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach. Przyczyną jego śmierci były problemy zdrowotne, w tym wynikające z powikłań po trzecim zawale serca.

Poezja Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego

Poezja Gałczyńskiego w okresie kiedy tworzył była bardzo popularna w Polsce i docierała zarówno do elit intelektualnych jak i do pracowników fizycznych. Siedemdziesiąt lat po jego śmierci, jego wiersze są nadal czytane, a jego twórczość jest nadal żywa i przyciągająca uwagę coraz to nowych fanów. Jego wiersze i utwory są często cytowane i adaptowane przez innych artystów. Wielu współczesnych piosenkarzy chętnie sięga po teksty Gałczyńskiego – ponad 200 jego tekstów doczekało się interpretacji w postaci piosenek.

Jego satyryczny i dowcipny styl są nadal pociągające dla czytelników i słuchaczy, a jego życie i twórczość weszły jako ważne elementy do kanonów polskiej literatury i kultury. Gałczyński powszechnie uważany jest za jednego z najoryginalniejszych polskich poetów XX wieku.

Wiersze Gałczyńskiego charakteryzują się poczuciem humoru, są kpiarskie i wzruszające, groteskowe i nostalgiczne, operują absurdem i nonsensem i pomimo upływu dziesięcioleci od ich powstania, doskonale bronią się przed upływem czasu wywołując podziw i entuzjazm. W swojej  twórczości starał się unikać stereotypów, patosu i nadmiernej rozwlekłości w tekstach, dążąc do prostoty i klarowności tekstu i jego przekazu.

Choć ze względu na unikalny i niezwykle oryginalny styl Gałczyński nie pozostawił po sobie uczniów, sam o sobie mówił, że jest „czeladnikiem u Kochanowskiego” gdyż postrzegał poezję jako pewnego rodzaju rzemiosło, kpił natomiast z postrzegania urobku poetyckiego jako pochodzącego od tzw. „natchnienia”. Gałczyński był też postrzegany jako jako poeta walczący o etos pracy, uważał, że efekty pracy fizycznej są tak samo ważne jak sztuka i efekty pracy artystów.

Wiersze o miłości – Konstanty Ildefons Gałczyński

Wiersze Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego