Śmierć jest tematem, który pojawia się w wielu utworach poetyckich. Wiersze o śmierci często skłaniają do refleksji nad ludzką egzystencją, sensem życia, ludzkim losem i kondycją ludzkiego życia. Wiersze na temat śmierci zwykle skupiają się na problemach życiowych, a ich autorzy poszukują odpowiedzi na fundamentalne pytania, dotyczące na przykład sensu cierpienia. Poezja o śmierci często wywołuje silne emocje, zarówno u czytelników, jak i u samych autorów. Wiersze o śmierci mogą być pełne smutku, tęsknoty, lęku, gniewu, czy też rozpaczy. Często odzwierciedlają one uczucia i emocje, jakie towarzyszą nam w chwilach żałoby i rozstania. Wiersze o umieraniu i poezja o śmierci mają charakter uniwersalny, ponieważ temat ten dotyczy każdego człowieka.
Poezja funeralna to gatunek poezji poświęcony tematyce śmierci, żałoby i pamięci o zmarłych. Jej celem jest oddanie hołdu zmarłym, wyrażenie bólu i straty, a także refleksja nad przemijaniem i życiem pozagrobowym. Często przyjmuje formę elegii, lamentów, żali, trenów lub epitafiów, pełnych wzniosłego języka, metafor i symboliki związanej ze śmiercią. Poezja funeralna może mieć charakter osobisty, wyrażający indywidualny żal, lub uniwersalny, skłaniający do zadumy nad ludzkim losem. W kulturze odgrywa ważną rolę w rytuałach żałobnych, pomagając w przeżywaniu straty i upamiętnianiu bliskich.
„Memento mori” to wyrażenie używane przez średniowiecznych mnichów, takich jak trapistów, kartuzi i kameduli. Jego celem było uświadamianie, że życie stanowi przygotowanie do śmierci, a sam proces umierania jest istotnym wyzwaniem. Ta sentencja łączy się z cytatem z biblijnej Księgi Eklezjasty: „Memor esto quoniam mors non tardat” – Pamiętaj, że śmierć nie zwleka. (Liber Eclesiasticus, 14, 12). Jest to łacińska sentencja przypomnająca o tym, że śmierć jest nieuniknionym kresem życia człowieka.
Motyw śmierci w literaturze jest jednym z najczęściej występujących w niej tematów. W tytułach późnośredniowiecznych traktatów moralistycznych pojawiło się zagadnienie ars moriendi – łacińska fraza oznaczająca sztukę umierania. Jest to termin używany do opisania ruchu literackiego i artystycznego, który rozwijał się w Europie w okresie późnego średniowiecza, zwłaszcza w XIV i XV wieku. Motyw ars moriendi skupiał się na tematach związanych z umieraniem i śmiercią, a także na tym, jak przygotować się na nie duchowo i emocjonalnie.
Filozofia ars moriendi koncentrowała się na przedstawieniu odpowiednich postaw i praktyk wobec śmierci, aby umierający mogli odejść zgodnie z naukami chrześcijańskimi. Teksty i ilustracje z tego okresu często ukazywały sceny, w których dusze były wystawiane na pokusy i próby przez diabła, a także obrazowały pozytywne postawy umierających, takie jak wiara, nadzieja i miłosierdzie. Miało to na celu pomóc ludziom przygotować się na koniec życia i przyjąć to jako naturalny przejście do życia wiecznego. To była również odpowiedź na trudności i wyzwania związane z epidemią dżumy i innymi klęskami, które dotknęły Europę w tamtym okresie.
„Danse macabre” to francuski termin, który dosłownie oznacza „taniec śmierci”. Motyw danse macabre ma korzenie w średniowiecznej Europie i był często wykorzystywany jako przypomnienie o uniwersalnej równości w obliczu śmierci. Sceny te ilustrowały, że wszyscy, bez względu na swoje ziemskie dobra czy status społeczny, spotkają się z nieuchronnym losem – śmiercią. To przypomnienie o krótkotrwałości życia i nieuniknionym zakończeniu było popularne zwłaszcza w czasach, gdy społeczeństwo było zdominowane przez przekonanie o śmiertelności ludzkiego życia i potrzebie życia zgodnie z zasadami moralnymi.
To koncepcja, która znalazła swoje odzwierciedlenie w różnych dziedzinach sztuki, takich jak malarstwo, literatura, muzyka i teatr. Danse macabre przedstawia sceny, w których przedstawiciele różnych warstw społeczeństwa, niezależnie od swojego statusu czy bogactwa, tańczą z przedstawieniem śmierci. Często służyła jako narzędzie moralizatorskie, przypominające o kruchym charakterze ludzkiego istnienia i potrzebie życia w zgodzie z wartościami moralnymi i duchowymi.
„Vanitas vanitatum et omnia vanitas” to łacińska sentencja z biblijnej starotestamentowej Księgi Koheleta. To motto jest często spotykane w sztuce i literaturze barokowej, w której artystyczne kompozycje skupiały się na przedstawianiu różnorodnych symboli przemijalności, takich jak czaszki, zegary, welony czy trujące kwiaty. Sentencja ta była również inspiracją dla wielu twórców, którzy wiedli rozmyślania nad nietrwałością życia i ludzkich dokonań.
Sentencja ta jest często używana, aby wyrazić ideę nietrwałości życia, przemijania dóbr doczesnych, płytkości i powierzchowności ziemskich przyjemności. Wyraża filozoficzne podejście do ludzkiego doświadczenia, podkreślając tymczasowość wszystkich rzeczy materialnych i ludzkich osiągnięć. Wskazuje na to, że doczesne bogactwa, uroda, sława i inne ziemskie przyjemności są nietrwałe i przemijają. W kontekście tej sentencji, „vanitas” oznacza marność, próżność, płytkość.
Śmierć, mówiąca po czesku komiwojażerka Starej światowej firmy en gros »Bies i Spółka«, Rozłożyła swój stragan w pobliżu kościółka, Sprzedając majki starcom, dziewczynom lusterka. Że to za długowieczność kupiła burmistrza I zdawna pokumana przyjaźnią z plebanem, Który za jej krwawicę nową wdział sutanę — Zysk więc duży oszustka ma najoczywistsza… Lecz, gdy znudzona wreszcie głupotą … Przeczytaj wiersz
namiętnie wślizgujesz się w rozżarzony popiół, natchnienie waniliowych łez twoje pewne ciało zapalało mężczyznom świece w ciemności nocy, teraz twoja noc stała się ciemnością której nie rozjaśni żadna świeca zapomnimy cię, tak po prostu nie jest to miłe z naszej strony ale, żywe ciała są nam bliższe teraz gdy robaki pożądają twoich kości tak chciałbym … Przeczytaj wiersz
Cmi się słońce na niebie i miesiąc się kazi, Gdy ten słońcu, a temu ziemia światło zrazi. A cóż o rzeczach ziemskich, jeśli światła wieczne, Rozumieć, tak są w swoim stanie niebezpieczne? O, jak pod wielką nocą, co moment kradzieży I odmianie podległy, krótki nasz wiek leży! Nie żałuje, śmieje się mądry człowiek raczej, Kiedy … Przeczytaj wiersz
…Dziś mi ktoś mówił, żeś jest bardzo chora, Że mgłę na oczach masz, że więdniesz wcześnie I że zapadasz w ciszę co wieczora, Potem jak dziecko, bez łez płaczesz we śnie, Żeś do śmiertelnych smutków wielce skora, Że wszystko kona w tobie i nie wskrześnie, Że tajemnice w ustach masz i czekasz, Aż ci je … Przeczytaj wiersz
Tren żałobny na śmierć Bolesława Chrobrego Ludzie wszelkiej płci i wieku! Wszystkie stany, spieszcie! Pogrzeb króla Bolesława w bólu dziś obaczcie! Nad wielkiego męża zgonem ze mną w płacz uderzcie! Biadaż nam, o Bolesławie! Gdzież twa sława wielka? Gdzie twe męstwo? Kędy blask twój? Kędy moc twa wszelka? Jeno łzy ma dziś po tobie Polska-rodzicielka! … Przeczytaj wiersz
Śmierć ma walkmana. Jest w ciemnym przedziale dla palących. A cały pociąg rozjaśniony, pełny spoconych, piwem się pocących. Śmierć ma kobiecą intuicję. Oczy utkwione w moich oczach niewidząco. Oczy spotykają się w szybie. Nikłe światła wszystkie za oknem. Małe miasta jak małe cmentarze. Duże miasto jak pożar. Tu trasa się kończy. Iść żyć. Udawać cząstkę … Przeczytaj wiersz
Kiedy umrę, prochy moje Złóżcie na mogile, Pośród stepu szerokiego, W Ukrainie miłej: Niechaj widzę łany, pola, Dnieprowe urwiska, Niechaj słyszę, jak Dniepr huczy, Wre i pianą ciska! A gdy spłynie z Ukrainy Ku morzu krew wroga, — Wszystko rzucę i polecę Do samego Boga Na modlitwy. A póki co — Nie uznaję Boga! Pochowajcie … Przeczytaj wiersz
Nie widzieliśmy jej nigdy lecz gdy czasem zwęszymy smak naszej śliny jest smakiem jej śliny. Kiedyś musieliśmy pić z kropelki jej śliny mówią nam nasze sklejone plastrem wargi. Lecz nie wiemy kim jest: może jest nami – jej gwiazda jeśli spada w głąb nieba spada. Jest mieszkaniem naszej śmierci, co odrasta ciągle od nowa jak … Przeczytaj wiersz
Nie wstrzymacie lokomotywy. Miazga ze mnie zostanie i krew. Piszę do was — za chwilę nieżywy — obok toru, gdzie znajdę kres. Gdy zadudni pociąg na moście, gdy ślepiami błyśnie o metr — wyciągnięty prosto, najprościej wszerz na szyny ułożę grzbiet. Krzyknę jeszcze przez mgnienie oka krzykiem strasznym, jak sama śmierć. Potem nicość, jak noc … Przeczytaj wiersz
Cóż są, o Panie, miasta możne? W zatraty, w zguby swej godzinie są jak ucieczka przed płomieniem i nic im nie jest pocieszeniem, i jako cień ich dzień pominie. A tam jest śmierć. Nie tamta, co ukłony już im w dzieciństwie dziwne zasyłała — tamta śmierć mała, byle zrozumiała; ale jak owoc cierpki i zielony … Przeczytaj wiersz
Po co tyle świec nade mną, tyle twarzy? Ciału memu nic już złego się nie zdarzy. Wszyscy stoją, a ja jeden tylko leżę, — Żal nieszczery, a umierać trzeba szczerze. Leżę właśnie, zapatrzony w wieńców liście, Uroczyście — wiekuiście — osobiście. Śmierć, co ścichła, znów zaczyna w głowie szumieć, Lecz rozumiem, że nie trzeba nic … Przeczytaj wiersz
Antykwariat nieczynny: śmierć w rodzinie. Pamiętam go, starego księgarza, jak mówił o lesie, że nie składa się z roślin. Prowadził rozmowy z przedmiotami. A teraz zapomniał o wszystkim: leży i myśli, że świat jest szeroki. Wpatrzeni w monitory synowie księgarza są nieruchomi jak grzyby. Muzyki elektronicznej nie da się zapamiętać. I nie jest to już … Przeczytaj wiersz
Gdy na sen śmierci będę tulił oczy, Niech mi zawodzą wichry pieśń pokutną… Jesienne niebo, jak całunu płótno Niechaj nademną bezmiar swój roztoczy… Nigdy mi szczęścia nie lśnił blask uroczy I życie męką było mi okrutną… Jak ono smutne, niech śmierć będzie smutną… Jesienny wieczór niech zapada mglisty I niech mnie wichrów kołyszą poświsty, Gdy … Przeczytaj wiersz
Wasza śmierć i nasza śmierć to dwie inne śmierci. Wasza śmierć – to mocna śmierć, szarpiąca na ćwierci. Wasza śmierć śród szarych pól od krwi i potu żyznych. Wasza śmierć – to śmierć od kul dla czegoś – …dla Ojczyzny. Nasza śmierć – to głupia śmierć, na strychu lub w piwnicy, nasza śmierć przychodzi psia … Przeczytaj wiersz
Że się dopełni mój los, wiem, Gdzieś wśród znaczonych w chmurach dróg; Nie kocham, których bronię, ziem, Przeciwnik mój to nie mój wróg; Krzyż Kiltartański to mój kraj, Lud Kiltartański to mój lud, Z mej śmierci dla nich ani raj, Ni nie wyniknie większy głód. Nie obowiązek pcha mnie w bój, Ni prawo ani pochwał … Przeczytaj wiersz
Śmierć jest jedynym blaskiem w mrokach życia kiru: To jedyny cel życia, nadzieja, podpora, Pociecha i wzmocnienie. Czara eliksiru, Która nam daje siłę iść aż do wieczora. To słońce, co przez burze — i śniegi — i nędze Na czarnym widnokręgu promieniście świta — Jest to sławna gospoda zapisana w księdze, Gdzie wszyscy będą jedli … Przeczytaj wiersz
W przestworów niepokoje Chmur spodem, niebios dnem Lecimy obydwoje Pośmiertnym gnani snem. — „Czy widzisz drogę pylną?“ — — „Stóp czyichś widzę ślad…“ Tak śpieszno nam i pilno Zobaczyć inny świat!… — „Znasz nicość, mgłą topazu Przelśnioną tu i tam?…“ — „Znam dziwnie i odrazu, Na niewidziane znam!“ — — „Jakież tu inne kwiaty! I … Przeczytaj wiersz
Jan przyszedł dzisiaj rano śnił mi się ojciec mówi jechał w dębowej trumnie ja blisko karawanu idę a ojciec do mnie: ładnieście mnie ubrali i pogrzeb bardzo piękny tyle kwiatów o tej porze to musi dużo kosztować niech tam się ojciec nie martwi mówię – niech ludzie widzą żeśmy kochali ojca niczego nie żałujemy sześciu … Przeczytaj wiersz
chlip….. chlip….. chlip….. …..chlap….. …..chlap….. …..chlap….. chlup….. chlup….. chlup….. …..- mamo daj mi chleba z serem …..- nie ma mamusi nikt ci nie da chleba z serem
W Dniu Żywych umarli przychodzą na ich groby – zapalają neony i przekopują chryzantemy anten na dachach ich grobowców z centralnym ogrzewaniem. Potem zjeżdżają windami do swej codziennej pracy: do śmierci.
Zrób coś wreszcie. Żywi nie są cierpliwi. Ukrywam przed wszystkimi Twoją śmierć. Nadal razem bywamy na wielkich przyjęciach. Zacieram wszystkie ślady za cmentarną bramą. Nie ufaj śmierci. Wieczny odpoczynek to tylko wakacje.